Quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Đề án 89 nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm thiết thực, hiệu quả trong công tác đào tạo, bồi dưỡng và nguyên tắc chia sẻ chi phí giữa nhà nước, cơ sở giáo dục đại học và đối tượng thụ hưởng Đề án.
Như vậy cơ sở cử đi học phải có trách nhiệm chia sẻ với các bộ, ngành trong vấn đề này để bảo đảm ngân sách nhà nước được đầu tư có hiệu quả. Thông tư yêu cầu các cơ sở cử người đi học phải xây dựng kế hoạch và quy trình tuyển chọn, vì vậy các trường cần có những giải pháp cụ thể tùy thuộc và điều kiện của từng trường để yêu cầu giảng viên của mình khi được cử đi học phải thực hiện những nghĩa vụ cụ thể liên quan đến tài chính và cam kết quay trở về công tác
Thông tư ban hành theo Quyết định số 89/QĐ-TTg ngày 18/1/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục đại học đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo giai đoạn 2019 - 2030 (Đề án 89).
Thông tư gồm 4 Chương, 16 Điều và 5 Phụ lục. Bao gồm: Quy định chung; Điều kiện, tiêu chuẩn tuyển chọn, quyền và trách nhiệm của người học; Yêu cầu và tiêu chí xét chọn cơ sở đào tạo, trách nhiệm và quyền hạn của cơ sở cử đi học, cơ sở đào tạo và Tổ chức thực hiện.
Thông tư có hiệu lực từ ngày 24/10/2021, thay thế Thông tư số 35/2012/TT-BGDĐT ban hành quy định đào tạo trình độ tiến sĩ (Thông tư 35) theo Đề án “Đào tạo giảng viên có trình độ tiến sĩ cho các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2010 -2020” được phê duyệt tại Quyết định số 911/QĐ-TTg (Đề án 911). Những đối tượng đã được tuyển chọn và đi học tiến sĩ theo Thông tư 35 tiếp tục thực hiện quy định của Thông tư 35.
Quy định của Thông tư thể hiện rõ trách nhiệm của cơ sở cử người đi học khi yêu cầu các cơ sở cử đi phải chịu trách nhiệm thu hồi chi phí đào tạo đã cấp cho người học nếu người học vi phạm quy định hoặc phải bồi hoàn chi phí đào tạo cho Nhà nước trong trường hợp cơ sở cử đi không tiếp nhận, bố trí công tác cho người học sau khi tốt nghiệp.
Căn cứ xây dựng quy định này là giảng viên được đi học theo kế hoạch của cơ sở và do cơ sở tuyển chọn. Sau khi tốt nghiệp những giảng viên này lại quay về trường làm việc. Vì vậy, cơ sở cử đi chính là đơn vị hưởng lợi ở mức tối đa nếu các bên làm đúng quy định.
Về chính sách hỗ trợ người học và đối tượng tuyển chọn
Nội dung này được quy định trong Điều 4 của Thông tư. Trong đó, kinh phí hỗ trợ người học được nêu rõ đối với từng hình thức đào tạo: tập trung toàn thời gian trong nước; tập trung toàn thời gian ở nước ngoài; liên kết đào tạo trình độ tiến sĩ. Không bao gồm chi phí đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ (nếu có) cho người học trước khi nhập học.
Thời gian nhận kinh phí hỗ trợ không quá 4 năm (48 tháng) với người học tiến sĩ và không quá 2 năm (24 tháng) với người học thạc sĩ.
Đối tượng tuyển chọn đi học và nhận hỗ trợ bao gồm: Giảng viên cơ hữu, giảng viên nguồn của các trường đại học trong nước (không bao gồm những cơ sở giáo dục đại học tư thục có vốn đầu tư nước ngoài); tuổi không quá 40 tính đến năm tham gia tuyển chọn.
Đối với khối văn hóa, nghệ thuật và thể dục, thể thao, đối tượng dự tuyển chọn đi học thạc sĩ phải là giảng viên cơ hữu giảng dạy những ngành đào tạo thuộc lĩnh vực nghệ thuật và nhóm ngành thể dục, thể thao của các cơ sở cử đi thuộc khối văn hóa, nghệ thuật và thể dục, thể thao.
Yêu cầu tuyển chọn: Lần đầu tiên đăng ký đi học sau đại học. Nếu đang học tiến sĩ thì thời gian học tập, nghiên cứu còn từ 18 tháng trở lên tính đến thời điểm tham gia tuyển chọn. Chưa nhận hoặc chưa cam kết nhận học bổng toàn phần từ ngân sách Nhà nước hoặc từ các nguồn kinh phí khác cho việc học tập, nghiên cứu ở trình độ dự tuyển tính đến thời điểm được tuyển chọn.
Về trách nhiệm của người học
Theo quy định của Thông tư 25, trách nhiệm của người học là phải hoàn thành chương trình đào tạo đúng hạn và được cấp bằng tiến sĩ, bằng thạc sĩ theo quy định của cơ sở đào tạo. Bên cạnh đó, theo yêu cầu của Đề án 89 do Thủ tướng Chính phủ ban hành, trong thời gian học tập, nghiên cứu hoặc chậm nhất trong 12 tháng sau khi tốt nghiệp, người học tiến sĩ phải công bố kết quả nghiên cứu liên quan trực tiếp tới đề tài luận án.
Kết quả nghiên cứu minh chứng bằng công bố khoa học trong các ấn phẩm thuộc danh mục Web of Science hoặc Scopus (sau đây viết tắt là WoS/Scopus) với tư cách là tác giả chính hoặc tác giả liên hệ. Số lượng cụ thể như sau: ít nhất 2 công bố khoa học đối với người học tập trung toàn thời gian ở nước ngoài; ít nhất 1 công bố khoa học đối với người học ở các hình thức còn lại.
Người học tiến sĩ các ngành thuộc lĩnh vực nghệ thuật và nhóm ngành thể dục thể thao có thể thay thế công bố khoa học bằng 1 giải thưởng chính thức của các cuộc thi quốc gia hoặc quốc tế được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận.
Quay trở về cơ sở cử đi ngay sau khi tốt nghiệp và làm việc trong thời gian tối thiểu theo quy định của: Nghị định số 143/2013/NĐ-CP quy định về bồi hoàn học bổng và chi phí đào tạo đối với người học không phải là công chức, viên chức (Nghị định 143); Nghị định số 101/2017/NĐ-CP về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức (Nghị định 101) đối với người học là công chức, viên chức và các quy định hiện hành khác có liên quan.
Trường hợp vi phạm những quy định tại Điều 3 của Nghị định 143, Điều 7 của Nghị định 101 và không thực hiện đầy đủ những trách nhiệm khác của người học theo quy định của Thông tư: Thực hiện bồi hoàn kinh phí hỗ trợ đã nhận từ Đề án theo quy định tại Nghị định 143 với người học không phải là công chức, viên chức; theo quy định tại Nghị định 101 với người học là công chức, viên chức và các quy định hiện hành có liên quan khác.
Về trách nhiệm của cơ sở cử giảng viên đi học
Điều 10 Thông tư 25 nêu rõ trách nhiệm của cơ sở cử đi, từ xây dựng kế hoạch, bồi dưỡng tạo nguồn, ban hành quy định chi tiết về việc tuyển chọn giảng viên đi học theo Đề án đến tổ chức tuyển chọn công khai, minh bạch và bảo đảm công bằng, chịu trách nhiệm giải trình.
Cơ sở cử đi phải phối hợp với cơ sở đào tạo quản lý, hỗ trợ người học trong quá trình học tập và nghiên cứu; tiếp nhận, phân công công tác đối với người học đã tốt nghiệp chương trình đào tạo trong thời gian tối đa 12 tháng kể từ thời điểm người học hoàn thành chương trình đào tạo và đôn đốc người học thực hiện đầy đủ trách nhiệm, nghĩa vụ đã cam kết.
Cơ sở cử đi phối hợp với Bộ GDĐT thực hiện thủ tục chi trả kinh phí hỗ trợ người học; chịu trách nhiệm về số liệu, thông tin liên quan tới người học trong quá trình học tập, nghiên cứu; thu hồi chi phí hỗ trợ đào tạo người học đã nhận của Đề án khi người học vi phạm những quy định của Thông tư này hoặc bồi hoàn chi phí đào tạo cho Nhà nước trong trường hợp không tiếp nhận, bố trí công tác cho người học khi họ đã hoàn thành nhiệm vụ học tập và trở về nước công tác.
Các mốc thời gian trong quy trình và tổ chức thực hiện
Trước 15/4 hằng năm: Cơ sở cử đi gửi kế hoạch tuyển chọn và cử giảng viên đi học của năm kế tiếp.
Trước 15/6 hằng năm: Bộ GD&ĐT gửi Bộ Tài chính thẩm định tổng hợp kế hoạch cùng dự toán kinh phí của các cơ sở cử đi.
Trước 15/01 hằng năm: Bộ GD&ĐT quyết định và thông báo cho cơ sở cử đi số lượng người học được nhận kinh phí hỗ trợ trên cơ sở tổng dự toán đã được thẩm định và phê duyệt.
Trước 15/3 hàng năm: Cơ sở cử đi hoàn thành tuyển chọn giảng viên theo số lượng do Bộ GD&ĐT thông báo.
Định kỳ hoặc khi có thông tin từ cơ sở đào tạo: Cơ sở cử đi gửi danh sách người học được tiếp nhận vào học chính thức để Bộ GD&ĐT ban hành quyết định phê duyệt đối với từng cá nhân người học, gửi cơ sở cử đi hoàn thiện hồ sơ tài chính và thủ tục cử người đi học.
