Đây là hoạt động nằm trong sự kiện Ngày hội Khởi nghiệp Quốc gia của học sinh, sinh viên lần thứ IV do Bộ GD&ĐT phối hợp tổ chức tại Cơ sở 2 Vĩnh Phúc – Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải.
Giáo dục giữ vai trò quan trọng
Phát biểu tại phiên đối thoại, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn đã nhấn mạnh vai trò của giáo dục và đặc biệt là các trường đại học trong hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia.
Theo nhận định của Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, trong bối cảnh cạnh tranh về nhân lực do hội nhập quốc tế ngày cao vấn đề lao động, việc làm, khởi nghiệp của sinh viên khi ra trường và việc tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường kinh doanh đã và đang là chủ trương của Đảng, Nhà nước trong thời gian qua. Trên cơ sở đó, các Bộ, Ban, ngành, địa phương đã chủ động ban hành nhiều cơ chế, chính sách để triển khai các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đối với nhiều nhóm ngành.
Thực tiễn hoạt động của các quốc gia khởi nghiệp trên thế giới cũng như báo cáo của các cơ quan tham mưu cho Chính phủ về hoạt động khởi nghiệp đều đề cao vai trò của ngành Giáo dục nói chung và trường đại học trong hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia. Trước hết, có thể thấy, nếu chia khởi nghiệp thành 3 giai đoạn gồm: truyền cảm hứng; ý tưởng, giải pháp khởi nghiệp và quản trị doanh nghiệp thì trong cả 3 giai đoạn đó, giáo dục đều có vai trò hết sức quan trọng.
Từ nhận định trên, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn đã chỉ một số định hướng để các nhà trường triển khai trong thời gian tới nhằm hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp.
Theo đó, đối với các trường phổ thông, nhà trường cần cung cấp cho học sinh các chương trình đào tạo kiến thức, kỹ năng về tư duy sáng tạo và khởi nghiệp, thông qua các môn học, hoạt động đào tạo và hệ thống tài liệu.
Tổ chức các hoạt động hướng nghiệp, trải nghiệm thực tế để học sinh được chứng kiến cụ thể các hoạt động về nghề nghiệp, việc làm từ đó định hướng đúng về năng lực sở trường, bản thân và hình thành các ý tưởng khởi nghiệp. Tạo môi trường để học sinh được tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, STEM các hoạt động thực hành, sản xuất thử thông qua môi trường doanh nghiệp.
Các trường đại học, trước hết, phải là nơi cung cấp thông tin, tạo môi trường, tổ chức các hoạt động truyền cảm hứng nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp cho sinh viên. Cung cấp những kiến thức cơ bản, xây dựng những chương trình đào tạo tinh thần doanh nhân, tinh thần khởi nghiệp, cung cấp kiến thức cần thiết để hế hệ trẻ có thể đối mặt với các vấn đề của thực tiễn một cách tích cực nhất, nhìn thấy trong các khó khăn những cơ hội mang tính thách thức, có niềm tin và động lực để giải quyết khó khăn, mang lại giá trị cho bản thân, cộng đồng và doanh nghiệp...
Ngoài ra, trường đại học là nơi cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đảm bảo cho sinh viên sau khi tốt nghiệp có tinh thần doanh nhân, kiến thức, kỹ năng và thái độ lao động tích cực, là nguồn tài nguyên lớn giúp doanh nghiệp, trong đó, có các doanh nghiệp khởi nghiệp, tăng trưởng một cách bền vững.
Sau khi đánh giá những thuận lợi, khó khăn và chỉ ra những vướng mắc trong triển khai Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025”, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn nhấn mạnh: Tại Ngày Hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên lần thứ IV, Ban tổ chức đã quyết định tổ chức Phiên đối thoại “Thúc đẩy phát triển hệ sinh thái Khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên - Vai trò của Nhà trường, Doanh nghiệp, Quỹ đầu tư và Địa phương” để có thể sớm hoàn thiện cơ chế chính sách, thúc đẩy khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên trong đó đề cập đến vai trò trách nhiệm của từng chủ thể có liên quan như Nhà trường - Doanh nghiệp - Nhà nước (TW và địa phương).
Việc hoàn thiện cơ chế chính sách sẽ giúp các trường đại học có cơ chế thúc đẩy hình thành các doanh nghiệp trong cơ sở đào tạo, từng bước vốn hóa nguồn tri thức và tạo ra các nguồn thu khác cho các trường đại học, đồng thời cung cấp cho xã hội những sản phẩm có giá trị góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội của đất nước.
Tạo môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp
Sau hơn 2 giờ trao đổi, thảo luận, Phiên đối thoại “Chính sách thúc đẩy phát triển Hệ Sinh thái Khởi nghiệp cho HSSV - Vai trò của Nhà trường, Doanh nghiệp, Qũy đầu tư và Địa phương” đã tập trung làm rõ 2 chủ đề: Cơ sở pháp lý, thực tiễn đào tạo và kinh nghiệm tổ chức, phát triển hoạt động khởi nghiệp gắn với địa phương và Cơ sở pháp lý, chính sách phát triển Hệ sinh thái Khởi nghiệp gắn với nghiên cứu khoa học, sở hữu trí tuệ, thành lập quỹ/vườn ươm.
Từ đó, gợi mở một số giải pháp tháo gỡ khó khăn và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp toàn diện, bền vững. Cụ thể như: Có cơ chế linh hoạt giữa nghiên cứu khoa học và ứng dụng sang ý tưởng/dự án khởi nghiệp... Hoạt động khảo sát trên diện rộng đánh giá đúng thực trạng, nhu cầu về phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở từng cấp học, từng vùng miền để có giải pháp phù hợp.
Kết hợp với các tập đoàn lớn và các bộ/cơ quan/đơn vị đang cùng triển khai hoạt động khởi nghiệp tổ chức một hành trình truyền cảm hứng về khởi nghiệp, lập thân, lập nghiệp trong hệ thống nhà trường; cùng tổ chức Tuần lễ quốc gia về khởi nghiệp; tổ chức cuộc thi Hùng biện về khởi nghiệp/đại sứ khởi nghiệp/đưa tiết học về khởi nghiệp vào chương trình tự chọn của học sinh THCS, THPT...để tạo tiền đề.
Khuyến khích các địa phương và doanh nghiệp xây dựng các HUB trong các trường Đại học, một số trường THPT thí điểm: Hỗ trợ về chuyên gia, tìm người đồng hành, được ươm mầm từ ý tưởng đến sản phẩm ra thị trường, giúp gọi vốn, đào tạo phương thức vận hành/ quản lý một dự án/ doanh nghiệp.
Tăng cường tổ chức hoạt động khởi nghiệp quy mô cấp cụm trường theo khối ngành (Nông- lâm- ngư nghiệp; Kỹ thuật; Kinh tế- thương mại....). Đẩy mạnh xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST trong trường đại học để tăng cường hệ thống hỗ trợ khởi nghiệp của các cơ sở đào tạo.
Tăng cường đào tạo, kết nối, nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng cho các cán bộ, nhân sự phụ trách hoạt động khởi nghiệp ĐMST tại các trường, các cơ sở đào tạo. Thiết lập kho dữ liệu số về khởi nghiệp ĐMST để phục vụ cho các cá nhân, đơn vị khởi nghiệp ĐMST thuận lợi tra cứu, kết nối với các nguồn lực… Thiết lập hệ thống tập hợp các kênh thông tin hỗ trợ, truyền thông cho các cá nhân, đơn vị khởi nhiệp ĐMST; Có định hướng, phân luồng nội dung.
Quy tụ và chuyên môn hóa mạng lưới tương tác một cách tập trung, có tính tổ chức, chuyên môn hóa, tinh gọn giữa con người, tổ chức trong hệ sinh thái khởi nghiệp trực tuyến...
