Cơ hội đi liền thách thức
Thầy Hoàng Đức Trường, GV Toán, Trường THPT chuyên Vĩnh Phúc cho biết: Khó khăn trước hết đến từ chính bản thân GV dạy Toán khi không được đào tạo bài bản tiếng Anh cho việc đi dạy. GV có thể tự tin đọc tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Anh, giao tiếp với người nước ngoài nhưng việc dạy học bằng tiếng Anh lại là vấn đề hoàn toàn khác. Việc phát âm chưa chuẩn của GV khiến HS không thể nghe được gì và dẫn đến không hiểu bài. Quá trình đó kéo dài sẽ dẫn đến sự chán nản của HS.
Mặt khác, theo thầy Trường, để đáp ứng dạy song ngữ GV phải mất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc bồi dưỡng năng lực ngoại ngữ… nhưng chưa có cơ chế gì cho GV dạy học song ngữ. Điều đó ảnh hưởng đến đời sống, tâm lý và GV không mặn mà việc dạy học song ngữ.
Cùng đó, trong một lớp năng lực ngoại ngữ và năng lực Toán của HS không đồng đều, nhất là HS thiên hướng theo ban xã hội. Vậy nên việc dung hòa giữa hai ngoại ngữ và mục tiêu môn học rất khó khăn…
Từ việc dạy học môn Toán bằng tiếng Anh tại Trường THPT chuyên Hùng Vương, Phú Thọ, cô Trần Thị Kim Diên lại chỉ ra khó khăn trong vấn đề thiếu tài liệu để tham khảo và giảng dạy.
Hiện nay vẫn chưa có SGK chuẩn cho việc dạy toán bằng tiếng Anh. Có một số sách viết cho HS giỏi trong đó có một vài chuyên đề viết bằng tiếng Anh để HS làm quen, tuy nhiên nội dung còn ít, chưa thống nhất và đồng bộ, nên HS và GV vẫn loay hoay tìm tòi, biên soạn trước mỗi bài giảng.
Cũng theo cô Diên, vấn đề cấp thiết về phía GV dạy Toán bằng tiếng Anh đó là khả năng phát âm còn hạn chế dẫn đến tình trạng thiếu tự tin khi giảng dạy. HS cũng hạn chế vốn từ vựng chuyên ngành. Để chuẩn bị 1 tiết dạy bằng tiếng Anh GV cần nhiều thời gian; tiến độ bài dạy chậm, khó đáp ứng theo chương trình…
Cô Nguyễn Khánh Hòa, Trường THPT chuyên Nguyễn Tất Thành, Yên Bái, nêu thực tế: Nhiều GV do bận rộn với các công việc khác mà chưa dành được thời gian thích đáng mỗi ngày để tự học ngoại ngữ cũng như nghiên cứu tài liệu môn Toán viết bằng tiếng nước ngoài.
Phương pháp giảng dạy của GV ít nhiều vẫn thiên về thuyết trình, trong đó tập trung vào ngữ pháp và từ vựng, rèn luyện kĩ năng đọc và dịch tài liệu, chưa chú trọng rèn luyện các kĩ năng giao tiếp và sử dụng tiếng Anh trong học tập môn Toán.
Với HS, trừ những em có ý định đi du học, còn lại cơ bản chưa thực sự có mục tiêu, động lực rõ ràng để học Toán bằng tiếng Anh. HS chưa thực sự nỗ lực rèn luyện để phát triển các kĩ năng ngôn ngữ của bản thân, nhất là các kĩ năng nghe – nói, gây trở ngại không nhỏ cho việc tiếp cận bài giảng…
Tháo gỡ cách nào?
Cô Trần Thị Kim Diên, Trường THPT Chuyên Hùng Vương, Phú Thọ cho rằng Bộ GD&ĐT cần tiếp tục mở các lớp tập huấn chung và tập huấn chuyên ngành cho GV cốt cán các trường về công tác giảng dạy các môn Toán bằng tiếng Anh. Đẩy mạnh công tác đào tạo đội ngũ GV giảng dạy môn Toán và các môn KHTN bằng tiếng Anh tại các trường Đại học Sư phạm.
Cần có các văn bản chỉ đạo công tác kiểm tra, đánh giá, cấp chứng chỉ, có chế độ khuyến khích cụ thể cho các HS tham gia học tập môn Toán và các môn KHTN bằng tiếng Anh.
Tổ chức các cuộc thi HSG môn Toán bằng tiếng Anh nhằm tạo phong trào học tập. Có chế độ ưu đãi, chính sách phù hợp nhằm khích lệ, động viên kịp thời đối với cả GV bồi dưỡng và HS tham gia các cuộc thi giải Toán bằng tiếng Anh…
Cũng theo cô Diên, các trường có kế hoạch giảng dạy môn Toán bằng tiếng Anh cần có mục tiêu cụ thể là dạy thử nghiệm ở những khối, lớp nào, số tiết dạy trong một tháng hay một học kì là bao nhiêu. Đồng thời tổ chức học Toán bằng tiếng Anh thông qua các CLB, có các hình thức giao lưu phù hợp nhằm tạo hứng thú cho HS tham gia. GV không nhữn phải nâng cao chuyên môn mà phải thực sự say nghề, yêu quý học trò…
Thầy Nguyễn Thanh Dũng - GV Toán Trường THPT Chuyên Chu Văn An, Lạng Sơn ngoài đồng tình với các giải pháp từ các đồng nghiệp còn mong muốn nhà trường tiếp tục thực hiện đào tạo HS thi HOMC (kỳ thi Toán bằng tiêng Anh mở rộng) theo từng giai đoạn; Đẩy mạnh hoàn thiện thư viện các tài liệu Toán bằng tiếng Anh (SGK, các tài liệu chuyên sâu..) cả sách in và sách điện tử.
Tham gia tốt hơn nữa các đợt tập huấn, học hỏi kinh nghiệm về giảng dạy Toán bằng tiếng Anh giao lưu với các trường chuyên khu vực và các trường chuyên có nhiều kinh nghiệm.
Ngoài ra có thể dạy thí điểm một số tiết Toán bằng tiếng Anh ở lớp chuyên Toán và mở rộng dần sang thực hiện tại các lớp đại trà…
Phía các Sở GD&ĐT, các nhà trường, cần có một lộ trình, kế hoạch dài hạn trong việc xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ GV có khả năng giảng dạy song ngữ. Cần đề xuất những chính sách khích lệ, tạo điệu kiện cho GV học tập ngoại ngữ.
Các trường có thể xây dựng các mô hình trao đổi GV và HS với các trường phổ thông quốc tế, tổ chức và tham gia các “Lớp học không biên giới” tạo môi trường giao lưu giữa GV và HS trong trường với GV và HS nước ngoài... Có chính sách thu hút hoặc có kế hoạch mời GV, giảng viên và tình nguyện viên đến từ những nước nói tiếng Anh tham gia giảng dạy cho HS hoặc hỗ trợ việc giảng dạy tiếng Anh trong nhà trường... - Cô Nguyễn Khánh Hòa, Trường THPT chuyên Nguyễn Tất Thành, Yên Bái nêu ý kiến
