Theo báo cáo của lãnh đạo Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác Học sinh, sinh viên (Bộ GD&ĐT), ngày 21/3/1988, Bộ GD&ĐT đã ban hành thông tư số 08/TT hướng dẫn về việc khen thưởng và thi hành kỉ luật học sinh trong các trường THPT. Ngày 14/6/2019, Luật Giáo dục đã được Quốc hội ban hành. Cùng với đó là Luật trẻ em được Quốc hội ban hành năm 2016.
Các quy định về khen thưởng và xử lí kỉ luật học sinh phổ thông được quy định tại Thông tư 08 có nhiều bất cập so với những quy định trong Luật Giáo dục và Luật trẻ em. Để có quy định phù hợp với hệ thống luật pháp hiện hành, Bộ GD&ĐT cần ban hành Thông tư quy định về khen thưởng kỉ luật và kỉ luật đối với học sinh thay thế Thông tư 08.
Đánh giá về quá trình 30 năm thực hiện việc khen thưởng, kỷ luật học sinh theo Thông tư số 08, các chuyên gia giáo dục và các thấy cô giáo cho biết, Thông tư đã mang lại hiệu quả về giáo dục trong thời gian dài, các quy định đã giúp các nhà trường, nhà giáo có cơ sở pháp lý để động viên khen thưởng và xử lý các vi phạm của học sinh phổ thông thống nhất trên cả nước.
Học sinh cũng biết được những việc nên làm và không nên làm khi tham gia học tập tại nhà trường, từ đó tự hoàn thiện bản thân tốt hơn. Gia đình học sinh cũng lấy các nội dung quy định trong Thông tư làm căn cứ để giáo dục con, em mình.
Tuy nhiên, Thông tư 08 đã được ban hành từ năm 1988 nên đến nay đã hơn 30 năm thực hiện, nhiều quy định, chính sách đã thay đổi. Mặt khác, Việt Nam đã cam kết với Liên hiệp quốc tham gia bảo vệ quyền trẻ em mà trong đó học sinh phổ thông là đối tượng chiếm số đông trong độ tuổi trẻ em theo quy định, do đó các quy định tại Thông tư 08 không còn phù hợp.
Theo đại diện Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác Học sinh, sinh viên, mục đích của việc xây dựng dự thảo thông tư nhằm hoàn thiện hệ thống các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Giáo dục 2019, Luật Trẻ em năm 2016. Đồng thời đáp ứng nhu cầu cấp thiết của các nhà trường trong công tác thi đua, khen thưởng học sinh phổ thông, giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong hệ thống pháp luật hiện hành.
Năm 2019, Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác Học sinh, sinh viên được giao chủ trì xây dựng dự thảo Thông tư quy định về khen thưởng và kỉ luật đối với học sinh trong các cơ sở giáo dục phổ thông. Ban soạn thảo và tổ biên tập xây dựng dự thảo Thông tư gồm 15 thành viên.
Trong thời gian xây dựng dự thảo Thông tư, Ban soạn thảo đã thực hiện nghiêm túc quy trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật, đã tổ chức nghiên cứu, kế thừa các kinh nghiệm về kỉ luật học sinh của nước ngoài; tổ chức khảo sát thực tiễn về khen thưởng và kỉ luật học sinh tại một số tỉnh/thành phố.
Sau khi tiếp thu ý kiến góp ý của các đơn vị thuộc Bộ, các Sở GDĐT, ngày 15/7/2019, Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác Học sinh, sinh viên đã trình Bộ trưởng dự thảo Thông tư. Bộ trưởng đã có ý kiến chỉ đạo cụ thể vào các điều, khoản của dự thảo Thông tư. Thường trực Ban soạn thảo đã nghiên cứu, tiếp thu nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng và trình Bộ trưởng xem xét, đưa dự thảo Thông tư lên mạng để xin ý kiến rộng rãi theo quy định.
Tại các cuộc họp, hội thảo, sau khi góp ý về mặt kỹ thuật đề hoàn thiện văn bản, các thành viên tham dự đều nhất trí với quan điểm, cách tiếp cận xây dựng dự thảo Thông tư của Ban soạn thảo. Sau khi nghiên cứu, Vụ tiếp tục xây dựng dự thảo (lần 3) Thông tư Quy định về khen thưởng và kỉ luật đối với học sinh trong cơ sở giáo dục phổ thông và học viên trong cơ sở giáo dục thường xuyên.
