Đề thi sát với kiến thức thực tế của học sinh
Năm 2021, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, TPHCM không tổ chức kỳ thi lớp 10 mà chuyển qua hình thức xét tuyển. Năm nay, kỳ thi dự kiến tổ chức với một số điều chỉnh về đề thi nhằm bám sát với việc học tập của học sinh.
Năm 2022 là năm đầu tiên TPHCM thực hiện tính điểm tuyển sinh lớp 10 với 3 môn thi đều là hệ số 1. Theo cách tính trước đây, môn Ngoại ngữ tính hệ số 1, môn Toán và Ngữ văn hệ số 2. Cách tính điểm mới này nhằm nâng cao vai trò môn Ngoại ngữ trong nhà trường phổ thông.
Ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM cho biết, theo chỉ đạo chung của Bộ GD&ĐT, đề thi phải giải quyết được tình trạng thực tiễn, sát với kiến thức thực tế của học sinh. Tuy nhiên, do năm nay dịch bệnh nên cấu trúc đề thi được điều chỉnh phù hợp hơn.
Kiến thức trong đề thi chủ yếu nằm trong chương trình lớp 9, đề sẽ không ra vào các phần kiến thức đã được Bộ GD&ĐT giảm tải trong thời gian học sinh học trực tuyến. Có 4 mức trong đề gồm: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao.
Mức độ nhận biết, thông hiểu sẽ chiếm đa phần trong đề thi, dao động từ 70 - 80% tùy từng bộ môn, phần vận dụng chỉ khoảng từ 20 - 30% tối đa của đề thi. Riêng phần vận dụng cao chiếm không quá 10% trong từng môn.
Học sinh chỉ cần ôn tập nắm kỹ các kiến thức cơ bản, đọc kỹ đề bài thì sẽ giải quyết được vấn đề mà đề bài yêu cầu.
Theo kế hoạch của Sở GD&ĐT TPHCM, môn tiếng Anh có thời gian làm bài 90 phút với 40 câu trắc nghiệm. So với những năm trước, đề thi tăng thời gian làm bài 30 phút và nhiều hơn 4 câu hỏi.
Nội dung đề thi sẽ quen thuộc với các chủ điểm ngữ pháp, từ vựng chủ yếu trong chương trình lớp 9. Tuy nhiên, không thiên về chú trọng ngữ pháp, đề thi sẽ nghiêng về kỹ năng, cách vận dụng và từ vựng. Đề tiếng Anh có 10-15% câu hỏi mức độ nâng cao để phân hoá thí sinh. Những nội dung kiến thức giảm tải sẽ không có trong đề thi.
Đề thi môn Toán sẽ bám sát tình hình thực tế, không hàn lâm. Đề thi gồm 8 câu hỏi, trong đó 7 câu là kiến thức cơ bản với nội dung: đồ thị, định lý Viet, điều kiện có nghiệm của phương trình, vận dụng kiến thức đã học giải bài toán thực tế. Câu hỏi còn lại là bài toán hình học phẳng, gồm 3 bài toán nhỏ.
Cấu trúc đề thi Toán năm nay được giữ nguyên theo tỉ lệ 70% câu hỏi ở mức độ nhận biết, thông hiểu, 30% vận dụng, vận dụng cao. Do dịch Covid-19 kéo dài, học sinh phải học online liên tục, vì thế mức độ vận dụng cao trong đề thi sẽ được cân nhắc cho phù hợp. Học sinh chỉ cần ôn tập nắm kỹ các kiến thức cơ bản, đọc kỹ đề bài thì sẽ giải quyết được vấn đề mà đề bài yêu cầu.
Đề thi Ngữ văn năm nay về cơ bản giống như những năm trước, tiếp tục duy trì theo hướng mở, gắn với thực tiễn để học sinh dễ dàng thể hiện năng lực, bao gồm năng lực ngôn ngữ, khả năng đọc, thể hiện. Cấu trúc đề thi gồm 3 phần: đọc hiểu 3 điểm, nghị luận xã hội 3 điểm và nghị luận văn học 4 điểm. Phần đọc hiểu, đề có thể cho văn bản thông tin, nghị luận, khoa học với các câu hỏi sắp xếp từ dễ đến khó, từ mức độ nhận biết, thông hiểu đến vận dụng.
Phần nghị luận xã hội yêu cầu thí sinh viết bài văn ngắn khoảng 500 chữ. Thí sinh cần đảm bảo cấu trúc bài viết đủ 3 phần, gồm mở bài, thân bài, kết bài. Khi bàn luận vấn đề, thí sinh cần đúc rút được bài học nhận thức và hành động cho bản thân.
Phần nghị luận văn học, tinh thần của đề theo hướng mở, khuyến khích thí sinh tự do trình bày cảm nhận về tác phẩm văn học. Thí sinh sẽ có hai lựa chọn: câu hỏi yêu cầu phân tích, cảm nhận về tác phẩm truyện, thơ; câu hỏi với yêu cầu gợi mở hơn.
Tránh tình trạng học lệch
Đề cập đến sự thay đổi trong việc tính điểm 3 môn thi lớp 10 đều hệ số 1, thầy Phan Hồ Hải, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Công Trứ, quận Gò Vấp, cho rằng, điều này là hợp lý vì đằng nào các em cũng học 3 môn Toán, Văn và tiếng Anh, tốt cho học sinh, tránh tình trạng học lệch, thiên về những môn thi điểm nhân hệ số 2.
Thầy Phan Hồ Hải, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Công Trứ, quận Gò Vấp.
Theo ông Nguyễn Bảo Quốc, việc áp dụng hệ số 1 ở 3 môn thi sẽ không gây xáo trộn trong ôn tập, giảng dạy của học sinh, nhà trường và nhất là không tạo ra sự bất lợi cho học sinh trong kỳ thi năm nay. Trên thực tế, việc đánh giá hệ số 1 đã được đề xuất và thông báo từ năm 2021, mặc dù chưa áp dụng nhưng các em đã dần quen với việc học đều 3 môn thi.
Trong khi đó, cô Hoàng Thị Thu, Hiệu trưởng Trường THCS Gò Vấp lại cho rằng, khi áp dụng thì về mặt đề thi môn tiếng Anh cũng phải cân nhắc cho phù hợp để không tạo ra sự lo lắng thái quá cho học sinh.
“Trước Toán, Văn nhân hệ số 2, tiếng Anh điểm hệ số 1, học sinh thường có xu hướng học lệch, học thiên về Toán, Văn hơn, nếu 3 môn đều điểm hệ số 1, các em sẽ học đồng đều hơn, tránh “học tủ”, học lệch”, cô Thu nhận định.
Để tránh tình trạng học lệch cũng như hạn chế tình trạng học thêm, dạy thêm, cô Thu nêu ý kiến, việc kiểm tra đầu vào trong tương lai nên hướng theo bộ đề thi đánh giá năng lực như hai Đại học Quốc gia hiện nay thực hiện.
