Hạn chế trong Giáo dục tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số
Mạng lưới trường, lớp, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học dù đã được tăng cường, chế độ giáo viên cũng được quan tâm nhưng vẫn chưa đáp ứng so với nhu cầu của thực tế. Điều đáng quan tâm hơn là vẫn còn tỷ lệ học sinh bỏ học ở cấp THCS, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; con số mặc dù đã giảm theo từng năm.
Đại biểu đoàn Kiên Giang cho hay, có hàng nghìn trẻ em dân tộc thiểu số miền núi phải bỏ học, cao nhất là ở vùng Tây Nguyên, Tây Nam Bộ. Theo thống kê của 32 tỉnh dân tộc thiểu số, miền núi thì tình trạng học sinh bỏ học nhiều nhất là con em đồng bào dân tộc Mông, Dao, Xê Đăng, Chăm, Ê Đê, Khmer.
Nguyên nhân một phần là do rào cản về ngôn ngữ, một phần do khoảng cách về địa lý, nhưng theo Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đã khảo sát và đánh giá thì chủ yếu do hoàn cảnh kinh tế khó khăn, chiếm tới 45,5%.
Điều này dẫn đến hệ lụy là các em sẽ khó có được kiến thức, kỹ năng trọn vẹn, dễ sa vào tệ nạn xã hội, mà quan trọng hơn là trong tương lai các em khó có cơ hội để tiếp cận những ngành nghề đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao. Do đó các em sẽ có thu nhập thấp, đời sống bấp bênh; từ đó tạo nên gánh nặng cho xã hội.
Liên quan đến thực hiện chính sách ưu tiên trong đãi ngộ, đại biểu Châu Quỳnh Dao cho rằng, việc quản lý, sử dụng đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số còn có những bất cập.
Ví dụ: Hiện nay, nhiều sinh viên cử tuyển ra trường chưa có việc làm, có rất nhiều nguyên nhân, trong đó có việc chúng ta chưa giải quyết được mối quan hệ giữa đào tạo và quy hoạch, hoặc những địa phương có nhu cầu tuyển nhưng số lượng biên chế không cho phép, đặc biệt là do sự kết nối chính trị cho nên cơ hội để tiếp cận các vị trí việc làm cũng rất khó.
Khơi dậy khát vọng của người dân
“Thực tế đáng buồn nữa là, tỷ lệ cán bộ nguồn nhân lực đồng bào dân tộc thiểu số có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ vẫn còn ít, trình độ, sơ cấp, trung cấp chưa qua đào tạo trong cơ quan cấp tỉnh đạt 50%, cấp huyện là 80%. Những bất cập này nếu như chúng ta không đề ra giải pháp một cách thỏa đáng thì khó lòng thực hiện được khâu đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030 Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII.
Nếu như không giải quyết được nhu cầu bức thiết này, chúng ta sẽ không thực hiện được vấn đề đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững không chỉ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số mà đối với cả nước” – đại biểu Châu Quỳnh Dao trăn trở, đồng thời đề xuất:
Chính phủ cần quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế, cải thiện chất lượng y tế cấp huyện, cơ sở, cơ chế đãi ngộ lực lượng y, bác sĩ công tác tại vùng này.
Thực hiện tốt việc chăm sóc thai sản, nuôi dạy trẻ nhỏ bằng tiếng dân tộc, địa phương trong công tác tuyên truyền để dễ hiểu. Tăng cường công tác tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế.
Đồng thời nhân rộng mô hình dự án nông nghiệp dinh dưỡng trong đồng bào dân tộc thiểu số, nhằm mở rộng phát triển sản xuất, cải thiện chế độ dinh dưỡng hằng ngày cho trẻ em và người lớn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Chính phủ cần phân bổ nguồn lực hợp lý và thực hiện tốt tiểu đề án về giáo dục đào tạo trong đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Phát huy vai trò trách nhiệm của gia đình, môi trường, cộng đồng dân cư trong việc tuyên truyền, vận động mọi người đều chăm lo tiếp sức đến trường.
