Theo PGS.TS Nguyễn Thanh Hiệp - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Y khoa (ĐHYK) Phạm Ngọc Thạch, trường được thành lập ngày 7/1/2008 trên cơ sở ban đầu là Trung tâm Đào tạo – Bồi dưỡng cán bộ Y tế TPHCM (thành lập tháng 3/1989). Trải qua hơn 30 năm hình thành, phát triển, nhà trường đã đào tạo 14 khóa, gồm hơn 1.422 bác sĩ đa khoa chính quy tham gia vào hệ thống y tế của TPHCM.
Bên cạnh đó, trường cũng đã cung cấp cho xã hội hơn 8.000 điều dưỡng và trên 500 bác sĩ tuyến y tế cơ sở (hệ đại học y tập trung 4 năm) bổ sung cho nguồn nhân lực y tế cho vùng sâu vùng xa của các tỉnh thành phía Nam từ Đà Nẵng trở vào. Hiện nhà trường có hơn 9.000 sinh viên, học viên đang theo học. Ngoài cơ sở chính, trường cũng có 62 cơ sở thực hành tại nhiều bệnh viện và trung tâm y tế.
Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch là cơ sở GDĐH tại TPHCM. Trường chịu sự quản lý trực tiếp của UBND TPHCM, chịu sự quản lý nghiệp vụ của Bộ GD&ĐT và chịu sự quản lý chuyên môn của Bộ Y Tế.
Trường đào tạo đa ngành, đa cấp thuộc khối ngành khoa học sức khỏe, chịu trách nhiệm đào tạo nguồn nhân lực y tế có trình độ cấp đại học, sau đại học và dưới đại học phục vụ cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho cộng đồng tại TPHCM; tiến tới trở thành một cơ sở đào tạo và nghiên cứu y học trọng điểm của khu vực phía Nam của cả nước.
Các sản phẩm đào tạo của trường được xã hội chấp nhận và đánh giá khá cao. Hàng năm, Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch nhận được số yêu cầu từ các đơn vị y tế của TPHCM và đơn vị Trung ương đóng trên địa bàn TPHCM gấp 5 lần số bác sĩ và gấp 4 lần số điều dưỡng tốt nghiệp. Bên cạnh đó, trường cũng bồi dưỡng sau đại học cho hàng ngàn bác sĩ các chuyên khoa như chẩn đoán hình ảnh, gây mê hồi sức, tai mũi họng…
Trong quá trình phát triển, Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch và một số tập thể, cá nhân của trường cũng nhận được nhiều phần thưởng và danh hiệu cao quý khác như: Huân chương Lao động hạng Nhì, Huân chương Lao động hạng Ba; Cờ thi đua của Chính phủ, Bộ GD&ĐT; nhiều bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, UBND TPHCM, Bộ Y tế; Huy hiệu TPHCM…
Trường ĐHYK Phạm Ngọc Thạch cũng có truyền thống tốt trong quan hệ quốc tế: Hợp tác với Pháp trong chương trình đào tạo FFI (thực hiện chức năng bác sĩ nội trú ở Pháp), FMC (đào tạo Y khoa liên tục), chương trình hợp tác với AUF, chương trình hợp tác với Tổ chức Phát triển Đại học của Vương quốc Bỉ (CUD) giai đọan thứ 3 (mỗi giai đoạn có kinh phí khỏang 1,5 triệu Euro). Trường cũng đã ký kết hợp tác tòan diện với đại học Liège (Bỉ), Đại học Mainz (CHLB Đức), và có quan hệ hợp tác với nhiều trường Đại học khác trên thế giới…