Ông Sái Công Hồng – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD&ĐT) cho biết: Việc sửa đổi Thông tư 58 được áp dụng trong năm học 2020 - 2021. Đây là “bước đệm”, sự chuyển hướng dần dần cho việc ban hành Thông tư thay thế Thông tư 58, phục vụ đánh giá, xếp loại HS THCS, THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018.
Bước đệm để tiếp cận với Chương trình mới
- Tại sao không ban hành luôn Thông tư thay thế Thông tư 58, mà chỉ sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư này, thưa ông?
- Đối với HS đang học theo Chương trình GDPT ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT hiện vẫn thực hiện việc kiểm tra, đánh giá theo Thông tư số 58 cho đến hết năm học 2023 - 2024. Tuy nhiên, Thông tư số 58 còn một số hạn chế: Nhiều môn học chỉ có hình thức đánh giá bằng bài kiểm tra và cho điểm; nhiều đầu điểm; chưa tiếp cận đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của HS...
Thực hiện Nghị quyết 29/NQ-TW về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, trong những năm gần đây, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo các địa phương đổi mới việc dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học. Với việc dạy và học được điều chỉnh như vậy, hoạt động kiểm tra, đánh giá cũng cần phải điều chỉnh cho phù hợp với định hướng trên.
Như đã nói ở trên, điều chỉnh, bổ sung Thông tư 58 là bước đệm, để tiếp cận dần với Chương trình GDPT 2018; giúp đội ngũ giáo viên (GV), cán bộ quản lý (CBQL) chuyển dần từ việc dạy học, kiểm tra, đánh giá theo cách tiếp cận nội dung (kiến thức, kĩ năng), sang định hướng hình thành, phát triển phẩm chất và năng lực người học; hướng tới dạy học phát triển phẩm chất, năng lực cho người học. Từ đó, GV, CBQL sẽ không bỡ ngỡ khi triển khai hoạt động kiểm tra đánh giá trong Chương trình GDPT 2018.
- Ông có thể làm rõ định hướng sửa đổi, bổ sung quy định về đánh giá, xếp loại HS THCS, THPT theo dự thảo?
- Trước hết, Quy định về đánh giá, xếp loại HS ban hành kèm dự thảo Thông tư giữ lại những nội dung phù hợp với Chương trình GDPT hiện hành (Chương trình 2000), phù hợp với thực tế đội ngũ GV và cố gắng giữ lại một số mẫu hồ sơ, sổ sách hiện hành. Cùng với đó, bỏ, điều chỉnh những nội dung lạc hậu, không còn phù hợp.
Dự thảo cũng bổ sung những nội dung mới để tiếp cận việc đánh giá phẩm chất năng lực của người học. Cụ thể:
Bổ sung một số hoạt động kiểm tra đánh giá vì sự tiến bộ của người học, coi kiểm tra đánh giá như một hoạt động học tập, để phát triển năng lực tự học của người học, trong đó, coi trọng kiểm tra đánh giá quá trình học tập. Đa dạng hóa các hình thức kiểm tra đánh giá; tăng cường kiểm tra đánh giá quá trình, khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá. Bước đầu sử dụng một số biểu hiện về năng lực, phẩm chất trong Chương trình GDPT 2018 để thực hiện kiểm tra đánh giá hành vi, thái độ, nhiệm vụ học tập của HS. Đồng thời, hướng tới việc khen thưởng toàn diện hơn, khen thưởng các năng lực chuyên biệt của người học.
Đầu điểm đánh giá kiểm tra định kỳ giảm
- Vậy đâu là những điểm mới đáng chú ý của dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định về đánh giá, xếp loại HS THCS, THPT?
- Với định hướng như trên, Dự thảo có một số nội dung chỉnh sửa chính như sau:
Thứ nhất: Tăng cường kết hợp đánh giá định tính và định lượng. Cụ thể, kết hợp đánh giá bằng nhận xét và đánh giá bằng điểm số ở hầu hết các môn học (trừ Mỹ thuật, Âm nhạc, Thể dục).
Đánh giá bằng điểm số kết quả thực hiện các yêu cầu về chuẩn kiến thức, kĩ năng đối với môn học quy định trong Chương trình GDPT do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành. Kết quả đánh giá được cho điểm theo thang điểm từ điểm 0 đến 10; nếu sử dụng thang điểm khác phải quy đổi về thang điểm 10.
Đánh giá bằng nhận xét sự tiến bộ về thái độ, hành vi, kết quả thực hiện các nhiệm vụ học tập theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của HS trong quá trình học tập môn học quy định trong Chương trình GDPT do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành.
Thứ hai: Đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá. Trước đây, chú trọng kiểm tra đánh giá bằng điểm số, đánh giá định lượng nhiều hơn; chủ yếu kiểm tra đánh giá bằng các bài kiểm tra viết, kiểm tra hỏi đáp (miệng). Nay, hình thức kiểm tra đánh giá thường xuyên có: Hỏi – đáp, thuyết trình, viết ngắn (trên giấy hoặc trên máy tính), thực hành, sản phẩm học tập. Hình thức kiểm tra đánh giá định kỳ có bài kiểm tra trên giấy hoặc trên máy tính; thuyết trình; thực hành; sản phẩm học tập.
Mỗi hình thức kiểm tra đánh giá phải có hướng dẫn cụ thể và được thông báo công khai trước khi thực hiện.
Thứ ba: Thống nhất số đầu điểm đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ cho mỗi môn học. Với kiểm tra đánh giá thường xuyên, môn học có từ 35 tiết trở xuống/năm học quy định 2 điểm đánh giá thường xuyên; môn học có từ trên 35 tiết đến 70 tiết/năm học: 3 điểm đánh giá thường xuyên; môn học có từ trên 70 tiết/năm học: 4 điểm đánh giá thường xuyên. Với kiểm tra đánh giá định kỳ: Mỗi môn học có 1 điểm đánh giá giữa kỳ và 1 điểm đánh giá cuối kỳ; không còn điểm 1 tiết. Tổng số đầu điểm là giảm so với quy định hiện hành. Môn nhiều nhất có 6 đầu điểm.
Đối với môn chuyên: Hiệu trưởng Trường THPT chuyên quy định số điểm đánh giá thường xuyên đối với môn chuyên không vượt quá 1,5 lần số đánh giá thường xuyên với hệ đại trà.
Đặc biệt, kiểm tra đánh giá giữa kỳ và cuối kỳ, trong dự thảo đang xin ý kiến này, không chỉ có kiểm tra đánh giá kiểu truyền thông là viết trên giấy mà còn có thực hiện trên máy tính. Ngoài ra, vẫn có thể thay thế lấy điểm thông qua các hoạt động học tập, sản phẩm học tập. Tuy nhiên, thời lượng dành cho hoạt động kiểm tra đánh giá cuối kỳ, giữa kỳ phụ thuộc và thời lượng môn học, số tiết môn học đó trong năm.
Thứ tư: Tăng cường vai trò môn Ngoại ngữ trong xét danh hiệu HS giỏi; mở rộng hơn đối tượng khen thưởng.
Quy định tại dự thảo Thông tư cũng cụ thể, thống nhất với các quy định về đánh giá HS khuyết tật. Dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư 58 chi tiết được đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Bộ GD&ĐT để xin ý kiến góp ý, chúng tôi tiếp tục tiếp thu để hoàn thiện thông tư kịp ban hành áp dụng cho năm học 2020 - 2021.
- Xin cảm ơn ông!
