Trước thực trạng trên, Cục Cơ sở vật chất (Bộ GD&ĐT) lưu ý các địa phương cần quan tâm đầu tư TBDH cho lớp 1 và chuẩn bị cho lớp 2, lớp 6.
Nỗ lực đầu tư
Ông Cao Xuân Hùng, Giám đốc Sở GD&ĐT Nam Định cho biết: Năm 2020, Sở GD&ĐT đã tổng hợp nhu cầu và trình UBND tỉnh bố trí kinh phí đầu tư trang TBDH đáp ứng Chương trình GD phổ thông mới. Các phòng GD&ĐT huyện/thành phố trong tỉnh đã chủ động kiểm tra, rà soát thực trạng cơ sở vật chất (CSVC), TBDH. Nam Định đã bố trí ngân sách để có những TBDH địa phương mua cho nhà trường, thiết bị mua từ nguồn XHH.
Thực hiện Chương trình GD phổ thông, Sở GD&ĐT Bắc Giang đã rà soát, bổ sung TBDH, đồ dùng, đồ chơi; đẩy nhanh tiến độ xây dựng, sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất trường học, trang thiết bị dạy học tối thiểu với lớp 1.
Theo ông Trần Tuấn Nam, Giám đốc Sở GD&ĐT Bắc Giang, một trong những thuận lợi của GD Bắc Giang là Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh quan tâm phát triển GD-ĐT, đã ban hành nhiều chương trình, đề án, kế hoạch phát triển GD-ĐT hằng năm và giai đoạn theo hướng thực chất và bền vững.
“Tuy nhiên, CSVC trường, lớp học, TBDH cho Chương trình GDPT mới ở một số địa phương còn bất cập (thiếu phòng học, phòng chức năng). Một số trường thiếu diện tích sân chơi bãi tập; một số trang TBDH cũ lạc hậu chưa thay thế kịp thời”- ông Trần Tuấn Nam khái quát tình hình GD của Bắc Giang.
Trước khó khăn chung, nhiều sở GD&ĐT đề xuất Bộ GD&ĐT phối hợp với các bộ, ngành liên quan tham mưu Chính phủ bố trí nguồn kinh phí và hỗ trợ nguồn lực để mua sắm trang thiết bị và đầu tư CSVC theo lộ trình đổi mới Chương trình GD phổ thông. Các địa phương cũng đề xuất Bộ GD&ĐT có ý kiến với UBND tỉnh/thành trực thuộc Trung ương về việc thực hiện mua sắm TBDH; bảo đảm việc mua sắm trang TBDH phải do cơ quan có chuyên môn chủ trì thực hiện, nhằm đáp ứng chất lượng, phù hợp với yêu cầu dạy học năm học 2020 - 2021 và chuẩn bị cho năm học tiếp theo.
Cần đầu tư tương xứng
Ông Phạm Hùng Anh, Cục trưởng Cục CSVC, Bộ GD&ĐT cho rằng: Các địa phương cần chủ động hơn về bố trí TBDH cho nhà trường; chú ý hướng dẫn của các thông tư, quy định của Bộ GD&ĐT trong triển khai để thực hiện đúng.
“Trách nhiệm xây dựng CSVC, chuẩn bị TBDH là của tỉnh/thành, quận, huyện… Nhưng nếu sở GD&ĐT, phòng GD&ĐT quan tâm chất lượng GD, tham mưu, đề xuất phù hợp mới giải quyết được vấn đề. Thiếu TBDH, GV tự phải làm mô hình, thiết bị tạm để dạy học sẽ ảnh hưởng đến chất lượng” - ông Phạm Hùng Anh lưu ý.
Nhìn tổng thể tình hình chuẩn bị TBDH lớp 1, chuẩn bị ban hành thông tư về TBDH tối thiểu lớp 2 và 6, Cục trưởng Cục CSVC nêu quan điểm: “Các trường không phải bỏ hết CSVC, TBDH cũ, hiện có. Chương trình mới thực chất là kế thừa và sử dụng các TBDH, CSVC có sẵn, bổ sung thêm những TBDH, CSVC mới đáp ứng yêu cầu đổi mới”.
Trong khi TBDH mới được thiết kế rất cần phòng học bộ môn nhưng khảo sát của Cục CSVC thấy rằng, ở nhiều địa phương có tình trạng tận dụng phòng học nên thiếu các điều kiện điện, ánh sáng… để trở thành một phòng học bộ môn đúng tiêu chuẩn. Điều này ảnh hưởng đến việc sử dụng hiệu quả TBDH khi triển khai Chương trình GD phổ thông mới.
Đáng nói, qua rà soát, số lượng TBDH tối thiểu mới chỉ đáp ứng được khoảng một nửa nhu cầu đổi mới chương trình ở lớp 1. TBDH chậm về trường học, theo Cục CSVC có nguyên nhân: Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến nguồn thu ngân sách các tỉnh gặp nhiều khó khăn.
Cục trưởng Phạm Hùng Anh nhận định: “Các tỉnh gặp khó khăn trong việc bố trí ngân sách, đặc biệt là vùng khó khăn, miền núi để đầu tư trang thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập và các hoạt động giáo dục nhằm nâng cao chất lượng GD. Một khó khăn, vướng mắc trong đầu tư TBDH đáng chú ý chính là tính chủ động của các địa phương trong việc lập kế hoạch mua TBDH. Năm học 2020–2021, năm đầu tiên thực hiện Chương trình GD phổ thông mới, đồng thời cũng là năm cuối của Kế hoạch 2016 - 2020, do đó, nhiều địa phương chưa chủ động trong việc lập kế hoạch kinh phí để mua sắm TBDH lớp 1”.
Cục CSVC lưu ý các địa phương, việc ban hành Danh mục TBDH tối thiểu lớp 2, 6 nhằm chỉnh sửa, bổ sung, thay thế những quy định hiện hành, phù hợp với yêu cầu của Chương trình GD phổ thông mới cũng như lộ trình đổi mới Chương trình GD phổ thông; Làm căn cứ để các tổ chức, doanh nghiệp nghiên cứu, sản xuất và cung ứng TBDH cho cơ sở GD phổ thông; Giúp các địa phương, cấp quản lý GD, cơ sở GD có căn cứ chỉ đạo và tổ chức thực hiện việc kiểm tra, rà soát thực trạng TBDH, xây dựng kế hoạch, đầu tư mua sắm, quản lý và khai thác sử dụng TBDH, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, tránh lãng phí.
