Gắn kết nhà trường - doanh nghiệp: Phải đổi mới, kích hoạt thực sự

Chương trình tọa đàm do Bộ GD&ĐT và Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp tổ chức.

Trước khi tham dự tọa đàm, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ và Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã đến thăm các gian hàng giới thiệu sản phẩm của doanh nghiệp và nhu cầu đào tạo của các nhà trường. Mặc dù chưa phong phú như mong muốn nhưng theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, đó là bước khởi đầu, đi từ việc nhỏ đến lớn, để đến lúc sự gắn kết giữa doanh nghiệp và nhà trường sẽ trở thành nhu cầu tự thân, tự nhiên.

Lần này sẽ phải làm khác

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ phân tích: Phát triển nguồn nhân lực - nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao - là 1 trong 3 khâu đột phát phát triển đất nước, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng 4.0. Nền kinh tế chuyển sang số hóa, nhiều sự thay đổi theo hướng cơ hội và thách thức đan xen, theo đó ICT ngày càng có vai trò, tác động lớn.

Vấn đề kết nối giữa  doanh nghiệp và nhà trường không mới đã trở thành nhu cầu tự thân: Các trường cung cấp nguồn nhân lực, các doanh nghiệp nhìn trường như các bạn hàng. Hai bên đến với nhau có động lực, cùng lợi ích, áp lực không hợp tác thì không tồn tại. Chỉ khi nào áp lực và động lực song hành khi đó sẽ có sự gắn kết bền vững. Nếu không, sự gắn kết doanh nghiệp và nhà trường sẽ rơi vào phong trào.

Bộ trưởng chỉ rõ sự gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp đã có với nhiều văn bản ký kết nhưng kết quả thực tế không cao. “Lần này sẽ phải làm khác, thiết thực, nhà trường, doanh nghiệp và nhà nước phải thực sự đồng hành với nhau, không ai đặt cao hơn ai. Vì sự phát triển chung, vì sự phát triển đất nước, đến với nhau để cùng phát triển, áp lực không hợp tác thì sẽ phá sản, tiến tới xây dựng hệ sinh thái sáng tạo khởi nghiệp, cộng sinh với nhau, phát triển bền vững.” – Vị lãnh đạo ngành GD nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ phát biểu tại chương trình tọa đàm

Khởi nghiệp CNTT là thông minh nhất

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết hiện có 235 trường, có 50 trường đào tạo CNTT, hàng năm có khoảng 50.000 SV CNTT ra trường. Tuy nhiên số lượng so với nhu cầu phát triển doanh nghiệp CNTT còn chưa tương xứng, nhất là theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ nay đến 2020 có 1 triệu doanh nghiệp khởi nghiệp, trong đó rất ưu tiên khởi nghiệp CNTT. Bộ trưởng nhận định: “Khởi nghiệp CNTT là thông minh nhất, tạo ra tăng trưởng nhanh nhất, kết nối nhanh, giá trị gia tăng lớn. Trong đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp CNTT là ưu tiên vừa trước mắt, lâu dài.”.

Những số liệu Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cung cấp tại Tọa đàm cho thấy bức tranh chung hiện nay giữa cung và cầu lĩnh vực CNTT. Theo tính toán, mức độ tăng trưởng doanh nghiệp, nhu cầu việc làm rất lớn, năm 2020 cần 100.000 cử nhân CNTT. Điều quan trọng hơn là chất lượng. Theo khảo sát trong số 50.000 cử nhân CNTT ra trường chỉ có 30% làm việc được ngay, có việc làm đúng nghề, 70% phải đào tạo lại.

Bộ trưởng nêu vấn đề: Các nhà trường phải đào tạo thế nào? Doanh nghiệp đóng góp thế nào? Có nên chỉ là cho học bổng không? Điều cần quan tâm chính là phải đi từ chương trình đào tạo, thiết kế chương trình đào tạo từ nhu cầu của thị trường, tính đến thay đổi khoa học công nghệ. Chưa khi nào khoa học công nghệ thay đổi nhanh như bây giờ. Chương trình đào tạo phải thiết kế theo nhu cầu và tính đến sự thay đổi, các trường phải tiếp cập thị trường với tinh thần phục vụ chứ chỉ đưa ra những gì mình có sẽ khó thành công. Trong đó lưu ý đến Tiếng Anh, kỹ năng làm việc nhóm.

Quản trị theo mục tiêu

Đi từ thực tế, thị trường, cung - cầu, lợi ích, Bộ trưởng chỉ đạo các nhà trường thiết kế chương trình đào tạo học suốt đời, thay đổi phương thức đào tạo giảm bớt hàn lâm, tăng cường đưa SV đi thực tập, thực tập “nhúng mình” vào các doanh nghiệp CNTT - như trường y với bệnh viện. Đây là cuộc cách mạng trong đổi mới tư duy, quản trị đại học, quản trị theo mục tiêu.

Sinh viên trong quá trình học tập gắn sâu vào thực tế, hình thành nên những trung tâm đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái khởi nghiệp, sinh viên CNTT ra trường không chỉ có việc làm mà còn khởi nghiệp tạo việc làm. Nhiều ý tưởng sáng tạo đổi mới từ CNTT nhanh, phương thức đào tạo cũng nhanh. Đào tạo, đổi mới, khởi nghiệp cùng nằm trong một chuỗi trên tinh thần cùng có lợi, hỗ trợ, trách nhiệm vì thế hệ trẻ.

“Hôm nay chúng ta khởi đầu cho một chuỗi hoạt động, vai trò của bộ ngành hỗ trợ, quyết định thành công hay không là nhà trường và doanh nghiệp. Nếu các trường tư duy đi xin, doanh nghiệp tư duy đi cho, như thế sẽ không bền. Các trường cần quyết liệt đổi mới, tạo ra những đột phá từ trường, khoa, thầy cô, nhóm sinh viên. Phải đổi mới, kích hoạt thực sự, không đặt ra phong trào. Đây là sự nghiệp vừa trước mắt vừa lâu, dài không nóng vội nhưng thong thả như thời gian vừa qua cũng không được.” - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh.