Tạo điều kiện học tập suốt đời cho mọi người
Điểm nhấn đầu tiên là hệ thống cơ sở giáo dục từ cấp cơ sở được hoàn thiện để thực hiện việc học tập suốt đời cho mọi người. Được sự quan tâm của các cấp, các ngành, các địa phương, mạng lưới cơ sở giáo dục, trong đó nòng cốt là cơ sở giáo dục thường xuyên được phát triển và mở rộng.
Theo báo cáo của Vụ Giáo dục thường xuyên (Bộ GD&ĐT), hiện cả nước có 17.459 cơ sở giáo dục thường xuyên, trong đó có 71 trung tâm giáo dục thường xuyên cấp tỉnh; 619 trung tâm Giáo dục nghề nghiệp-giáo dục thường xuyên cấp huyện; 10.469 trung tâm học tập cộng đồng; 5.642 trung tâm ngoại ngữ - tin học; 658 cơ sở, trung tâm thực hiện giáo dục kỹ năng sống.
Số lượng cơ sở giáo dục thường xuyên tư thục tăng nhanh, đặc biệt là hệ thống trung tâm tin học, ngoại ngữ. Điều này đã hỗ trợ tích cực trong việc nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học cho học sinh, sinh viên, cán bộ công chức, giáo viên và mọi người dân theo hướng xã hội hoá. Trong 8 năm qua có 8,4 triệu học viên đã tham gia các lớp học của những trung tâm này; riêng học viên ngoại ngữ là 7,1 triệu người.
Với sự quan tâm của các địa phương, mạng lưới cơ sở đào tạo thực hiện phương thức đào tạo từ xa, các cơ sở học tập thường xuyên của cơ quan, tổ chức, công ty... thuộc các thành phần kinh tế khác nhau để bồi dưỡng thường xuyên cho người lao động, cũng đã được hình thành và phát triển.
Điểm nhấn tiếp theo là công tác phổ cập giáo dục và xóa mù chữ với kết quả 63/63 tỉnh/thành phố (100%) đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi; đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 2; đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 1.
Trong đó có 21/63 tỉnh/thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3 và 11/63 tỉnh/thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS mức độ 2. Có 3 tỉnh là: Bắc Ninh, Hà Nam, Ninh Bình đạt chuẩn phổ cập giáo dục THCS ở mức cao nhất - mức độ 3.
Tất cả 63/63 tỉnh/thành phố đều đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1; trong đó 34/63 tỉnh/thành phố đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Trong 8 năm qua, các địa phương đã tổ chức xóa mù chữ cho trên 300 nghìn người trong độ tuổi 15-60.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Đề án còn một số hạn chế, bất cập. Trong đó, việc nhận thức và trách nhiệm đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở một số địa phương, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, đơn vị lực lượng vũ trang… còn chưa đồng bộ, đúng mức.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng ở một số nơi chưa gắn với yêu cầu công việc, vị trí việc làm, chức danh mà cán bộ, công chức đảm nhiệm. Các hoạt động học tập suốt đời ở ngoài nhà trường chưa đa dạng, phong phú, điều kiện hoạt động còn nhiều khó khăn.
Nhiều trung tâm học tập cộng đồng hoạt động còn kém hiệu quả, chưa đáp ứng được nhu cầu học tập đa dạng của người dân. Sự tham gia của các cơ sở giáo dục đại học trong công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập còn hạn chế...
Nâng cao nhận thức về xây dựng xã hội học tập
Tiếp nối kết quả đạt được và khắc phục những hạn chế, khó khăn trên, Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” đề ra một số giải pháp trọng tâm. Trong đó việc chú trọng đầu tiên là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về mục đích, ý nghĩa, vai trò, lợi ích của học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập đến mọi người dân.
Công tác tổ chức các hoạt động học tập suốt đời sẽ được tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số. Sự tham gia của các cơ sở giáo dục đại học liên thông qua hệ thống các cơ sở giáo dục thường xuyên để cung ứng nguồn tài nguyên học liệu mở, mở rộng cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người, cũng sẽ được đẩy mạnh.
Việc gắn kết giữa giáo dục thường xuyên và giáo dục chính quy, giáo dục gia đình và giáo dục xã hội cần được thực hiện tích cực và chặt chẽ hơn. Các trung tâm học tập cộng đồng gắn với xóa mù chữ và dạy nghề ngắn hạn cần nâng cao chất lượng hoạt động.
Bên cạnh đó, việc xây dựng kế hoạch thực hiện Đề án với nhiệm vụ và giải pháp đề ra phải cụ thể, sát với thực tiễn và tăng cường kiểm tra thực tế triển khai để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương.
Với các giải pháp tổng thể và chi tiết, Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” đặt mục tiêu tạo chuyển biến cơ bản trong xây dựng xã hội học tập theo hướng hình thành hệ thống giáo dục mở, linh hoạt, liên thông, bảo đảm đến năm 2030 mọi người dân đều có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận giáo dục suốt đời có chất lượng.
Điều này góp phần thực hiện thành công khâu đột phá chiến lược về phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên nền tảng Cách mạng công nghiệp 4.0.
Ngày 18/6/2021 tới, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết 8 năm thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2012-2020”. Hội nghị nhằm đánh giá những kết quả đạt được, điểm tồn tại và hạn chế của việc triển khai Đề án; trên cơ sở đó đề ra những mục tiêu, giải pháp cho việc xây dựng Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030”.
Hội nghị có sự tham gia của đại biểu Ban Tuyên giáo trung ương, Văn phòng Chính phủ, Bộ GDĐT, Bộ VH,TT&DL, Bộ LĐ-TB&XH, Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, đoàn thể trung ương; lãnh đạo UBND các tỉnh thành phố, đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, Hội khuyến học tỉnh; lãnh đạo Sở GDĐT và phòng ban chuyên môn thuộc Sở.
