Nhiều thách thức từ thực tế
+ Quá trình chuẩn bị, đâu là những khó khăn mà ngành GD&ĐT Quảng Trị phải đối diện khi thực hiện CTGDPT mới, thưa ông?
- Ngành GD&ĐT Quảng Trị gặp nhiều thách thức trong việc triển khai CT GDPT mới.
Trước hết, việc xây dựng kế hoạch, lựa chọn nội dung biên soạn tài liệu giáo dục địa phương còn gặp nhiều khó khăn, vì đây là một lĩnh vực mới.
CT GDPT mới được triển khai trong thời gian tới với định hướng và yêu cầu chuyển từ trang bị nội dung kiến thức sang phát triển phẩm chất và năng lực người học bằng việc dạy học tích hợp và lồng ghép, dạy học phân hóa, trải nghiệm…sẽ là những thách thức đối với đội ngũ giáo viên (GV).
Đến nay, giáo dục Quảng Trị vẫn còn tình trạng mất cân đối, không đồng bộ trong cơ cấu đội ngũ ở các địa bàn khác nhau (thừa GV ở các trung tâm, thành phố, thị xã, thị trấn nhưng lại thiếu GV ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn), theo môn học (thừa GV dạy văn hoá, thiếu GV dạy các môn đặc thù, tự chọn) và theo ngành nghề đào tạo.
Mặc dù, cơ bản đội ngũ GV đạt chuẩn về trình độ đào tạo, nhưng năng lực và trình độ chuyên môn nghiệp vụ của nhiều GV còn hạn chế. GV chưa thực sự đổi mới PPDH, đặc biệt là nhà giáo công tác ở miền núi, ít có điều kiện nâng cao trình độ, cập nhật kiến thức.
Việc đầu tư các trang thiết bị hiện đại phục vụ cho công tác bồi dưỡng ở các địa phương cũng chưa đáp ứng được nhu cầu đề ra do Quảng Trị là tỉnh nghèo, điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn…
+ Thời gian cho công tác chuẩn bị không còn nhiều, ngành GD&ĐT Quảng Trị đã tìm ra giải pháp nào để khắc phục hàng loạt khó khăn tồn tại?
- Sở đã tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các văn bản kịp thời chỉ đạo các cấp ủy chính quyền, huy động các lực lượng trong hệ thống chính trị và đông đảo nhân dân vào cuộc cùng với ngành giáo dục để thực hiện nhiệm vụ đổi mới CT GDPT.
Tổ chức các hội nghị, hội thảo quán triệt sâu rộng các văn bản chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ và Bộ GD&ĐT về đổi mới CT, SGK GDPT; Chỉ đạo các cơ sở giáo dục tổ chức kịp thời cho cán CBQL, GV nghiên cứu, thảo luận kỹ nội dung CT GDPT mới.
Đặc biệt, Sở đã chỉ đạo các Phòng GD&ĐT chủ động tham mưu với UBND tiến hành rà soát quy mô, mạng lưới trường lớp, đánh giá thực trạng, xác định nhu cầu GV từng môn học, lớp học để kịp thời có phương án điều chuyển, bổ sung đội ngũ phù hợp với thực tế của từng đơn vị trường học. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ, lựa chọn CBQL, GV để sẵn sàng tham gia các lớp tập huấn theo đúng thành phần, số lượng của Bộ và Sở yêu cầu…
Ông Phan Hữu Huyện, Trưởng phòng Giáo dục Tiểu học, Sở GD&ĐT Quảng Trị+ Triển khai dạy học 2 buổi/ngày là một trong những điều kiện quan trọng để thực hiện tốt CT GDPT mới. Ngành GD- ĐT Quảng Trị đã thực hiện chương trình này này như thế nào?
- Do xuất phát điểm thấp nên đến nay cơ sở vật chất trường học ở nhiều địa phương, nhất trường học vùng núi chỉ mới đáp ứng cho dạy học một buổi. Một số đơn vị vẫn còn phòng học mượn, phòng học tạm,... vì vậy các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động bán trú thực hiện chưa mang lại hiệu quả cao. Hiện toàn tỉnh còn gần 15% học sinh chưa được học 2 buổi/ngày (9 buổi/tuần), trong đó huyện vùng núi Hướng Hóa học sinh học 2 buổi ngày mới đạt tỉ lệ 55%.
Một khó khăn nữa là tỉ lệ HS bán trú còn thấp, toàn tỉnh chỉ có hơn 23% HS bán trú, nguyên nhân là do cơ sở vật chất phục vụ lớp bán trú chưa đáp ứng được; nguồn đầu tư kinh phí từ ngân sách để xây dựng phòng học, nhà bếp, nhà ăn cho học sinh còn hạn hẹp.
Vừa qua, dù đã tinh giảm được một số đơn vị trường học, biên chế, bộ máy tổ chức được tinh gọn hơn song lại làm phát sinh nhiều bất cập trong công tác quản lý và tổ chức hoạt động giáo dục, nhất là việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, làm ảnh hượng đến chất lượng dạy học 2 buổi/ngày.
Việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ở một số đơn vị vẫn còn nặng về cung cấp kiến thức, công tác giáo dục kĩ năng sống đã được quan tâm nhưng hiệu quả còn thấp; một số nơi việc tổ chức dạy học chưa chú trọng nhiều đến phát triển năng lực tự học, năng lực thực hành của học sinh.
Đẩy mạnh dạy học 2 buổi/ngày và chất lượng giáo viên
+ “Bài toán”dạy học 2 buổi/ngày đã tìm ra cách “giải” nào, thưa ông?
Sở đã tham mưu Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động số 95-CTHĐ/TU về hiện Nghị quyết 29-NQ/TW với mục tiêu cụ thể về giáo dục tiểu học. Trong đó, mở rộng mô hình và phấn đấu đến năm 2020 có trên 80% số HS tiểu học được học 2 buổi/ngày; Đẩy mạnh xây dựng trường phổ thông đạt chuẩn quốc gia, phấn đấu đến cuối năm 2020 tỉnh có trên 85% số trường tiểu học đạt chuẩn, trong đó có trên 50% số trường đạt chuẩn mức độ 2.
Mặt khác, Sở chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiểu học tùy theo điều kiện thực tế của mỗi nhà trường để thực hiện việc bố trí nội dung, thời khóa biểu và chương trình đối với các lớp học 2 buổi/ngày một cách phù hợp, hiệu quả.
Chỉ đạo các trường tiếp tục triển khai Mô hình dạy học cả ngày; duy trì và phấn đấu nâng cao tỉ lệ HS được học theo chương trình T32 (32 tiết/tuần). Chú trọng các hoạt động ngoài giờ lên lớp bằng cách đề cao vai trò hoạt động của các Câu lạc bộ, xây dựng “thư viện xanh”, “thư viện thân thiện”…
Tiếp tục chỉ đạo nâng cao tỉ lệ HS được học 2 buổi/ngày, phấn đấu đạt tỉ lệ trên 90%, trước hết ưu tiên cho các lớp đầu cấp có 100% HS được học 2 buổi/ngày
+ Đội ngũ GV được coi như “chìa khóa” của chất lượng. Vậy, công tác bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo chuẩn bị thực hiện CTGDPT mới đã được thực hiện ra sao?
Để chuẩn CT GDPT mới, ngành GD&ĐT Quảng Trị đã triển tổ chức tập huấn cho CBQL, GV về thiết kế dạy học theo chủ đề, dạy học tích hợp.
Hội đồng bộ môn các môn văn hóa đã tổ chức nhiều chuyên đề dạy học tích hợp liên môn của các môn học.
Sở xây dựng kế hoạch bồi dưỡng GV, trong đó lồng ghép tích hợp các nội dung bồi dưỡng giữa bồi dưỡng thường xuyên và định hướng nội dung bồi dưỡng về đổi mới CT và SGK mới.
Các cơ sở giáo dục chú trọng công tác bổ sung, điều chuyển đội ngũ; đảm bảo có đủ GV trực tiếp đứng lớp dạy các môn và hoạt động giáo dục nhất là các môn Tiếng Anh, Tin học,..theo đúng CT GDPT mới được qui định tại Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT.
Chuẩn bị đội ngũ tham gia các lớp bồi dưỡng cốt cán cấp trung ương, cấp tỉnh tiến tới triển khai các lớp bồi dưỡng đại trà đến tận CBQL-GV các cơ sở giáo dục, trước hết ưu tiên bồi dưỡng giáo viên lớp 1...
