Theo ghi nhận, một số trường học đã hoàn thành đánh giá chuẩn, việc tự đánh giá là cơ hội để GV “soi” lại mình, có kế hoạch trong phát triển nghề nghiệp để năm sau hoàn chỉnh hơn. Tuy nhiên, việc áp dụng chuẩn nghề nghiệp cao hơn chuẩn cũ nên GV đang trong lộ trình nâng chuẩn bị “thiệt thòi”.
Linh hoạt trong minh chứng
Trường Tiểu học Núi Thành (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) đã hoàn thành xong việc đánh giá GV, cán bộ quản lý (CBQL) theo chuẩn năm học 2021 – 2020. Cô Huỳnh Thị Thu Nguyệt – Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Theo chu trình đánh giá, năm nay bản thân giáo viên tự đánh giá sau một năm học và cập nhật trên phần mềm TEMIS. Chỉ có 62,5% GV tự đánh giá tốt. Kết quả này sát với thực tế. GV tự đánh giá sẽ có thời gian nghiên cứu lại các chuẩn nghề nghiệp, rà soát lại những gì bản thân có và lên kế hoạch để năm sau hoàn chỉnh hơn. Như tôi, khi tự đánh giá, trong tiêu chí về ngoại ngữ, tôi chỉ nhận ở mức khá thôi vì mình không có điều kiện để trau dồi thêm, trong thực tế công việc cũng không sử dụng nhiều”.
Theo nhận xét của cô Nguyệt, nhiều GV vẫn có sự khiêm tốn trong tự đánh giá. Chính vì vậy, dù là GV tự đánh giá, hiệu trưởng vẫn phải xem lại để đánh giá đúng thực chất.
Các GV Trường Tiểu học Núi Thành cũng không gặp nhiều khó khăn khi tìm minh chứng. Cô Nguyệt nhận xét: “Với phần mềm TEMIS, minh chứng chỉ cần gạch đầu dòng, ví dụ GV bổ sung thêm chứng chỉ chuẩn chức danh nghề nghiệp, sáng kiến kinh nghiệm xếp loại C cấp quận năm học nào… chỉ cần gạch đầu dòng là đủ. Nhiều trường copy từ tiêu chuẩn chính rồi điền vào nên mới dài dòng, rối rắm”.
Cô Trà Thị Thu, GV Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Trà Tập, huyện Nam Trà My, Quảng Nam nhận xét: Việc tự cập nhật các minh chứng trên phần mềm TEMIS cũng không quá mất thời gian vì đã có mẫu sẵn. Tuy nhiên, có một số minh chứng lặp lại ở các tiêu chuẩn khác nhau.
Nhiều CBQL có nhận xét, so với tiêu chuẩn trước đây, chuẩn nghề nghiệp mới cao hơn nhiều. Theo cô Nguyệt, điều này phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục - đào tạo, GV phải tự nâng tầm của mình để đáp ứng với điều kiện dạy học mới. “Tuy nhiên, các trường phải có sự linh hoạt. Ví dụ, với yêu cầu GV phải có bài đăng báo về các sáng kiến dạy học hay nghiên cứu rất khó và cứng nhắc. Chỉ cần GV có sáng kiến cấp quận, cấp trường, được nhân rộng trong hội đồng. Những biện pháp đổi mới tổ chức hoạt động dạy học, GV có thể sử dụng tài khoản cá nhân đăng tải để đồng nghiệp có thể học hỏi. GV tham gia dạy học chuyên đề sinh hoạt chuyên môn của trường, cụm trường cũng được tính. Mở ra như thế, GV sẽ thấy rất nhẹ nhàng”, cô Nguyệt phân tích.
Phù hợp thực tiễn
Cô Trà Thị Thu thẳng thắn: GV tốt nghiệp đại học sư phạm, khi áp dụng chuẩn giáo viên theo quy định mới thì không sao vì đã đạt chuẩn trình độ. Và hầu hết đều là những GV trẻ. Thế nhưng, nhiều GV “cứng” về tuổi nghề, có nhiều cống hiến với giáo dục miền núi lại không đạt chuẩn do chỉ có trình độ cao đẳng nên xếp loại chung là “chưa đạt”. Điều này gây thiệt thòi cho những GV đang thực hiện lộ trình nâng chuẩn hoặc chỉ còn thời gian công tác vài ba năm, không được bố trí học nâng chuẩn.
Ông Bùi Thế Giới – Trưởng phòng GD&ĐT huyện miền núi Sơn Tây (Quảng Ngãi) đồng tình với việc Bộ GD&ĐT quyết định tạm dừng đánh giá GV, CBQL theo chuẩn năm học 2020 – 2021.
Ông Giới nhận định: Dừng là phù hợp và Bộ cần tiếp tục hướng dẫn rõ hơn. Vì Nghị định 71 quy định lộ trình đào tạo đạt chuẩn đến năm 2025 đạt 60%, đến năm 2030 phải hoàn thành. Mà chuẩn trình độ GV theo Luật Giáo dục 2019 là GV mầm non phải là cao đẳng, GV tiểu học và THCS phải có trình độ đại học. Như vậy, vô hình trung GV nào không đủ chuẩn nghề nghiệp đều không đạt, dù có thể chuyên môn rất tốt. Vậy Nghị định 71 tính lộ trình năm 2025 đạt 60% không biết áp dụng thế nào?
Ông Trương Quang Dũng – Trưởng phòng GD&ĐT huyện Nghĩa Hành (Quảng Ngãi) cho biết: "Năm học vừa qua, khi tiến hành bổ nhiệm lại CBQL có hơn 10 hiệu trưởng, phó hiệu trưởng không đạt trình độ đào tạo theo chuẩn mới quy định tại Luật Giáo dục 2019. Trong đó, một số người đang trong quá trình đi học, chưa có bằng tốt nghiệp cũng không thể “nợ” chuẩn được. Họ buộc phải quay trở lại đứng lớp. Có một số người đã làm đơn xin nghỉ hưu trước tuổi. Nhưng giờ làm hồ sơ nghỉ hưu sớm cũng không được, vì phải có 2 năm không hoàn thành nhiệm vụ, sức khỏe không bảo đảm. Trong khi đó, trên thực tế, đây đều là những trường có thành tích rất tốt trong dạy – học và hoạt động phong trào. Nói thật là có những quy định áp dụng nhanh quá, không có lộ trình nên anh em dưới cơ sở chới với”.
