Nhận định của chuyên gia từ thực tế 2 ngày tổ chức thi vừa qua cho thấy: Giải pháp, cách xử lý đối với kỳ thi là hợp lý và khó có phương án nào tốt hơn.
Cả hệ thống cùng đồng lòng
Dù là năm thứ 2 Kỳ thi tốt nghiệp THPT được tổ chức giữa đại dịch Covid-19, nhưng nhiều vấn đề liên quan tới tổ chức kỳ thi năm nay đều mới, chưa có tiền lệ. Chia sẻ điều này, ông Đặng Tự Ân, Giám đốc Quỹ hỗ trợ đổi mới giáo dục phổ thông Việt Nam đồng thời đưa ra nhận định: Các khâu ra đề, sao in, bảo quản đề thi, tổ chức coi thi đều an toàn, đúng quy chế.
Nội dung đề thi phân hóa tốt, tương đồng với đề tham khảo, bảo đảm mục tiêu xét tốt nghiệp và có thêm căn cứ xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ. Dư luận xã hội, các nhà giáo, thí sinh (TS) sau kỳ thi đợt 1 cảm thấy yên tâm, vui vẻ và nhìn chung là nhẹ lòng. Phòng chống dịch được thực hiện tốt hoặc khống chế, tuy có phát hiện ca lây nhiễm nhưng không ảnh hưởng tới toàn bộ kỳ thi. Có thể nói, tính đến thời điểm này, Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2021 đợt 1 đã tổ chức thành công, đạt mục tiêu kép, bảo đảm sức khỏe cho TS, người làm thi cũng như thực hiện đúng quy chế.
Thể hiện ấn tượng với công tác phòng chống dịch trong kỳ thi quy mô lớn với cả triệu người cùng tham gia, ông Đặng Tự Ân đánh giá việc thực hiện nghiêm túc 5K, kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm nhanh Covid-19 là hoạt động mới, được các hội đồng thi thực hiện. Ngoài thực hiện quy chế thi, 63 hội đồng thi đều xây dựng các kịch bản đối phó với tình huống khác nhau liên quan tới dịch bệnh.
Có những điểm thi buổi sáng không phong tỏa, nhưng chiều lại phong tỏa, đòi hỏi Ban Chỉ đạo thi các cấp phải có giải pháp phù hợp, kịp thời. Có thể nói, diễn biến phức tạp của kỳ thi năm nay thay đổi từng giờ, buổi thi. Chưa kể, một số hội đồng coi thi còn phải lo đối phó áp thấp nhiệt đới ở các tỉnh phía Bắc và Bắc miền Trung.
Ông Ân cũng đánh giá cao nhiều địa phương tiêm phòng, khám bệnh cho tất cả TS, giám thị cùng lãnh đạo, cán bộ phục vụ kỳ thi. Đánh giá cao TPHCM xét nghiệm nhanh cho 105 nghìn TS, nhân sự coi thi; phát hiện 26 người có nghi lây nhiễm Covid-19 ở 6 địa điểm thi; lập tức cô lập cách ly các điểm thi và tiếp tục tổ chức thi bình thường cho buổi thứ 2 ngay tại địa điểm thi. Tuy nhiên, dù có phương án đối phó với những trường hợp bất ngờ, nhưng việc phải hủy một số điểm thi chắc chắn ảnh hưởng tới tâm lý TS.
“Kỳ thi tốt nghiệp THPT được phân cấp mạnh mẽ cho các địa phương. UBND cấp tỉnh, trực tiếp là Chủ tịch UBND tỉnh chịu trách nhiệm toàn diện về tổ chức kỳ thi trên địa bàn. Lãnh đạo các địa phương trực tiếp tham gia, kiểm tra, giám sát kỳ thi. Chính vì vậy, các địa phương đã vận dụng “4 tại chỗ” trong chống dịch; từ đó tổ chức kỳ thi an toàn, an tâm.
Cùng với đó, sự phối hợp giữa ngành Giáo dục với các cơ quan nhịp nhàng, hiệu quả. Cả hệ thống chính quyền các cấp đã phối hợp, đồng lòng phòng chống dịch và làm tốt nghiệp vụ thi. Kỳ thi cũng luôn hướng đến bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho TS. Sự quan tâm cụ thể của Nhà nước, Bộ GD&ĐT giúp TS “tâm an” trong suốt quá trình tham dự kỳ thi. Có thể nói, Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay đậm tính nhân văn và tình người, tương thân tương ái. Tôi tin rằng, những bài học thực tế của kỳ thi đợt 1 sẽ được địa phương nghiên cứu nghiêm túc, áp dụng trực tiếp cho đợt thi sau” - ông Đặng Tự Ân nhận định.
Quyết định phương án kịp thời, phù hợp
PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết: Chúng ta đã xác lập trạng thái “bình thường mới” để thích ứng và phát triển trong điều kiện dịch bệnh. Ngành Giáo dục cũng vậy. Trên cơ sở đó và từ kinh nghiệm tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2020, Bộ GD&ĐT quyết định phương án tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 ứng phó với tác động của dịch Covid-19. Tinh thần là chủ động áp dụng các biện pháp để kỳ thi diễn ra an toàn cho TS và những người tham gia công tác tổ chức thi, tạo điều kiện tốt nhất để TS được tham dự kỳ thi.
Đây là quyết định phù hợp với chủ trương của Nhà nước. Trong quá trình tổ chức, Bộ GD&ĐT chỉ đạo chặt chẽ, song song vừa tổ chức thi vừa phòng chống dịch. Bộ GD&ĐT cũng tổ chức đợt thi thứ 2 cho TS bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 không thể tham dự đợt 1 theo đề nghị của Chủ tịch UBND cấp tỉnh; ra đề thi bảo đảm công bằng cho TS cả nước và TS thi khác đợt. Đồng thời, chỉ đạo cơ sở giáo dục ĐH xem xét triển khai phương thức tuyển sinh phù hợp để bảo đảm quyền lợi cho TS, trên tinh thần tự chủ ĐH.
TS Nguyễn Văn Cường, ĐH Potsdam (CHLB Đức) cũng đánh giá cao công tác coi thi tốt nghiệp THPT năm 2021 đợt 1 trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 lan rộng. Phân tích những yếu tố cơ bản tạo ra kết quả này, TS Nguyễn Văn Cường nhấn mạnh: Bộ GD&ĐT đã quyết định phương án phù hợp cho Kỳ thi tốt nghiệp THPT, tương tự mô hình đã áp dụng trong kỳ thi năm 2020.
Nội dung đề thi phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông, có tính phân hóa, đáp ứng yêu cầu thực hiện các chức năng của Kỳ thi tốt nghiệp THPT (công nhận kết quả học tập; tuyển chọn; điều chỉnh chính sách giáo dục). Bộ GD&ĐT cũng đã chỉ đạo sát sao kỳ thi, có chính sách ứng phó linh hoạt với tình hình diễn biến của dịch Covid-19. Quyết định tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 đợt 2 vừa bảo đảm yêu cầu phòng dịch, vừa mang tính nhân văn, tạo cơ hội cho tất cả học sinh có thể tham gia kỳ thi.
Bên cạnh đó, các sở GD&ĐT, địa phương đã thực hiện nghiêm túc quy chế thi, huy động được sự tham gia của nhiều lực lượng xã hội hỗ trợ tổ chức kỳ thi tại địa phương. Nhiều học sinh thuộc diện F1, F2 do ảnh hưởng dịch Covid-19 vẫn được tham gia kỳ thi đợt 1 thể hiện sự linh hoạt của các địa phương và Bộ GD&ĐT trong chỉ đạo và tổ chức thi tốt nghiệp THPT. Ngoài ra còn có sự đồng thuận, ủng hộ của phụ huynh đối với chủ trương tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT, cũng như sự chấp hành nghiêm túc quy chế thi và các quy định an toàn của TS trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT.
“Những kinh nghiệm trên đây có thể áp dụng cho các Kỳ thi tốt nghiệp THPT tiếp theo. Đặc biệt đối với Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 đợt 2 sắp tới về: Quyết định thời điểm thi phù hợp, vừa đáp ứng yêu cầu phòng dịch, vừa bảo đảm quyền lợi của học sinh trong công nhận tốt nghiệp và quyền được tuyển chọn vào ĐH kịp thời cho năm học mới, bao gồm cả nhu cầu du học ở nước ngoài. Số lượng TS tham gia Kỳ thi tốt nghiệp THPT đợt 2 so với đợt 1 rất ít. Đây là điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức an toàn, thành công kỳ thi đợt 2 này” - TS Nguyễn Văn Cường trao đổi.
