Đây là nhận định chung của đại diện cả trường khối công lập và ngoài công lập.
Thu hút đầu tư, thúc đẩy tính minh bạch
Nhấn mạnh Luật Giáo dục ĐH, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH và Nghị định 99/2019 NĐ-CP đã khai thông và tạo sân chơi bình đẳng hơn cho các cơ sở giáo dục ĐH công lập và tư thục, TS Tôn Quang Cường - Chủ nhiệm khoa Công nghệ giáo dục, Trường ĐH Giáo dục, ĐHQG Hà Nội – làm rõ:
Thứ nhất là cơ hội học hỏi lẫn nhau để cùng phát triển. Từ việc xác định rõ “chủ quyền học thuật, chuyên môn” đến tăng tính tự chủ mọi mặt sẽ hạn chế đến mức tối đa sự can thiệp “không đúng thẩm quyền” của các cơ quan chủ quản. Trong bối cảnh đó, có lẽ các trường công lập sẽ phải “học tập” các trường tư thục để vận hành tốt hơn.
Tiếp đó là việc lựa chọn con đường phát triển phù hợp với tầm nhìn và sứ mạng của từng đơn vị: Cơ sở giáo dục ĐH định hướng nghiên cứu hay ứng dụng là sự lựa chọn sống còn trong chiến lược phát triển; từ định hướng này sẽ dẫn đến cơ cấu tổ chức bộ máy, ưu tiên đội ngũ, chi phí đầu tư, kết nối hợp tác phát triển...; xóa bỏ thiên kiến rằng chỉ có ĐH công lập mới đủ sức làm nghiên cứu cơ bản, mới có thể tham gia trên bản đồ giáo dục ĐH quốc tế (kể cả xếp hạng).
Cơ hội thu hút đầu tư được khai thông và khuyến khích mạnh mẽ. Chắc chắn sắp tới sẽ xảy ra cuộc chạy đua về thu hút và đầu tư cho phát triển nguồn lực rất khác nhau giữa trường công và tư thục (Nhà nước không thể mãi là “bầu sữa” hay “bà đỡ” cho các trường công lập). Đối với một số trường tư thục, vừa phải vận hành theo Luật Giáo dục ĐH, đồng thời khả năng vận hành cơ sở giáo dục ĐH theo Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp sẽ tạo ra hình thái mới, cơ chế mới linh hoạt hơn trong phương thức “sản sinh tri thức”, chuyển giao công nghệ, đào tạo theo nhu cầu...; việc “vốn hóa” cũng sẽ tăng tính cam kết, gắn bó trách nhiệm của “cổ đông” (mà có thể chính là đội ngũ cán bộ) với nhà trường.
Việc định danh “chủ sở hữu” và sản phẩm theo tiếp cận “đặt hàng” sẽ thúc đẩy tính minh bạch, cam kết xã hội mạnh: Mọi việc làm đều phải thực chất, đáp ứng đúng các mục tiêu, giá trị đã cam kết với người học và các bên liên quan, đáp ứng trúng nhu cầu xã hội; cân đối được giữa yêu cầu sản phẩm đầu ra với năng lực đáp ứng của đơn vị; yếu tố “doanh nghiệp” với các đặc tính của nó trong cơ sở giáo dục ĐH sẽ tiếp thêm động lực để phát triển và cạnh tranh, hội nhập và định hướng nhu cầu các bên liên quan, xã hội...;
 |
| Giờ thực hành của sinh viên ngành Công nghệ Kỹ thuật ô tô. Ảnh: NVCC |
Tạo điều kiện cho trường ngoài công lập
TS Phan Thị Thanh Thảo, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Thành Đô khẳng định: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục ĐH đã tạo ra sự bình đẳng giữa cơ sở giáo dục ĐH công lập và tư thục và thúc đẩy sự phát triển của cơ sở giáo dục ĐH tư thục. Tuy vậy, để có sự cạnh tranh công bằng hơn nữa giữa ĐH công và tư, tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục ĐH ngoài công lập phát triển, khẳng định được vị trí, vai trò trong nền giáo dục Việt Nam, TS Phan Thị Thanh Thảo mong rằng, Chính phủ sẽ ban hành các văn bản dưới luật một cách chi tiết đối với các vấn đề đã được luật đề cập đến.
Như, xây dựng bộ tiêu chí cụ thể về đất đai, cơ sở vật chất…; vấn đề chính sách ưu đãi trong vay vốn, các chính sách tạo điều kiện để các trường tư thục có thể tiếp cận nguồn tài nguyên, đào tạo đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý trong giáo dục, cũng như một số chính sách ưu đãi đối với học viên sinh, viên trong các trường tư thục…
Chia sẻ mong muốn cho các cơ sở giáo dục ĐH ngoài công lập, TS Tôn Quang Cường cho rằng, một khi đã có kiểm định chương trình đào tạo và cơ sở giáo dục ĐH nên xếp hạng và công bố thứ tự xếp hạng theo chương trình đào tạo và cơ sở đào tạo; từ đó tạo sự công khai, minh bạch; sử dụng kết quả xếp hạng làm căn cứ để xã hội tự lựa chọn.
Cùng với đó, nên có chính sách hỗ trợ, khuyến khích cho các trường tự thục đầu tư vào nghiên cứu lĩnh vực mới, khó hoặc có cơ hội tốt liên kết với nước ngoài. Khuyến khích mời gọi đầu tư mở các phân hiệu của các trường đại học uy tín (xếp hạng cao) trên thế giới vào Việt Nam. Đồng thời, khuyến khích phát triển văn hóa “đầu tư”, hiến tặng, “cung tiến”, tài trợ cho giáo dục ĐH...
Trong khi đó, nói về mong muốn chính sách với các cơ sở giáo dục ngoài công lập, TS Lê Văn Út, Trưởng phòng Quản lý Phát triển Khoa học và Công nghệ, Trường ĐH Tôn Đức Thắng thể hiện mong mỏi cần khuyến khích hơn nữa ĐH tư phi lợi nhuận - tiền dùng để tái đầu tư chứ không chia cổ phần như hiện nay.
