Quan điểm biên soạn SGK Tiếng Việt 1
Quan điểm giao tiếp và quan điểm tích hợp được nhóm tác giả tuân thủ trong việc biên soạn sách giáo khoa (SGK) Tiếng Việt cấp Tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng. Nhóm tác giả quan niệm SGK Tiếng Việt cần đảm bảo: (1) sự phù hợp giữa chương trình, SGK với cách thức học, khả năng tham gia hoạt động học tập của mỗi học sinh (HS); (2) việc tạo “môi trường ngôn ngữ” tốt nhất giúp HS hình thành và phát triển năng lực đọc, viết, nói và nghe.
Những điểm mới trong SGK Tiếng Việt 1
SGK Tiếng Việt 1 tạo điều kiện để giáo viên (GV) tổ chức dạy học và phát triển các kĩ năng ngôn ngữ cho HS trên cùng một ngữ liệu nguồn; tạo điều kiện để GV sử dụng phương pháp dạy học đa giác quan - phương pháp dạy học giúp HS tiếp nhận kiến thức, rèn luyện kĩ năng bằng nhiều kênh khác nhau, như thị giác, thính giác, xúc giác.
Sách liên kết các thể loại văn bản trong trục chủ đề của bài học. Chủ đề chi phối các thể loại bài đọc cũng như định hướng và chi phối các hoạt động rèn luyện và phát triển các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe; gia tăng tỉ lệ các văn bản thông tin; tích hợp dạy đọc, viết, nói và nghe với dạy các môn học khác trong chương trình, như Đạo đức, Mĩ thuật, Giáo dục thể chất, Hoạt động trải nghiệm, Tự nhiên và Xã hội…
Tiếng Việt 1 thiết kế các bài học theo dạng hoạt động. Theo đó, các bài học đều bắt đầu bằng hoạt động nói và nghe giúp HS khai thác kinh nghiệm ngôn ngữ, vốn sống để rút ra những nội dung liên quan đến bài học, đồng thời cảm nhậm được ý nghĩa của việc đọc, viết; từ đó tự giác tham gia vào hoạt động đọc viết và vận dụng các điều đã học ở bài học để nói, nghe, viết (sáng tạo). Ngoài ra, Tiếng Việt 1 cũng thể hiện hoạt động đọc mở rộng theo tiến trình hợp lí nhằm giúp GV có thể tổ chức các hoạt động hướng dẫn HS đọc mở rộng hiệu quả.
Tiếng Việt 1 xây dựng các chủ đề với những tên gọi gần gũi, thân thuộc với HS, lấy HS làm trung tâm, phát triển và mở rộng dần theo nguyên tắc đồng tâm. Mặt khác, qua các bài học, các nội dung giáo dục về sự chia sẻ, về những nét đẹp của văn hoá, phong tục tập quán phần nhiều được bố trí sắp xếp gần hoặc trùng với các dịp lễ tết, với các hoạt động văn hoá, giáo dục, v.v...
 |
| Các chủ đề có tên gọi gần gũi, như bài 1: Tết quê em |
Sách được in với giấy chất lượng tốt, nhiều tranh ảnh được đầu tư công phu, nhờ vậy các trang sách có tính thẩm mĩ cao, gây hứng thú với HS.
Cấu trúc sách và cấu trúc bài học
Theo quy định của Chương trình Giáo dục phổ thông môn Ngữ văn, Tiếng Việt 1 biên soạn cho 35 tuần thực học, tổng cộng 420 tiết; chia thành 2 tập:
– Tập một dành cho học kì I: 18 tuần, mỗi tuần 12 tiết, gồm 6 tuần học âm chữ (tuần 1 – 6), 13 tuần học vần (tuần 7 – 17), 1 tuần ôn tập, kiểm tra cuối học kì I (tuần 18).
– Tập 2 dành cho học kì II: 17 tuần, mỗi tuần 12 tiết; gồm 2 tuần học vần (tuần 19 & tuần 20), 14 tuần “Luyện tập tổng hợp” và 1 tuần ôn tập, kiểm tra cuối học kì II (tuần 35).
Tiếng Việt 1 - tập 1 có 17 chủ đề tương ứng với 17 tuần, tuần 18 dành cho ôn tập và kiểm tra cuối học kì I. Các chủ đề được sắp xếp theo đơn vị tuần và xuyên suốt trong tất cả các tuần học. Mỗi chủ đề đều gồm 5 bài học, trong đó có 4 bài học âm vần mới và 1 bài Ôn tập - Kể chuyện.
 |
| Trong SGK Tiếng Việt 1, các chủ đề được sắp xếp theo đơn vị tuần và xuyên suốt trong tất cả các tuần học |
Ở Tiếng Việt 1- tập 2, ngoài 2 tuần đầu học kì tiếp tục dạy học vần, từ tuần 21 đến tuần 35, HS được “Luyện tập tổng hợp”, học các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe xoay quanh các văn bản thuộc các kiểu loại khác nhau. Phần “Luyện tập tổng hợp” có 14 chủ đề tương ứng với 14 tuần.
Các chủ đề được sắp xếp theo đơn vị tuần và xuyên suốt trong tất cả các tuần. Các nội dung dạy học trong suốt cả tuần đọc, viết, nói, nghe và kể chuyện sẽ được kết nối xung quanh chủ đề của tuần. Mỗi chủ đề 12 tiết, gồm có 10 tiết dạy học đọc, viết, nói và nghe xoay quanh các văn bản, 1 tiết kể chuyện và 1 tiết thực hành luyện tập các kĩ năng.
Kèm theo Tiếng Việt 1 là sách giáo viên gồm giới thiệu chung về bộ sách, hướng dẫn dạy học các kiểu bài và các thiết kế (giáo án) hướng dẫn dạy học các bài cụ thể mà sách học sinh đã hiện thực hoá, cụ thể hoá Chương trình. Đồng thời, Tiếng Việt 1 còn gồm vở tập viết, vở bài tập và Sách đọc mở rộng (theo Chương trình GDPT mới) để giúp HS rèn luyện, phát triển các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe.
