Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc đã nhấn mạnh như vậy tại hội thảo quốc tế “Xây dựng chiến lược và lập kế hoạch phát triển giáo dục” tổ chức sáng nay (4/7), tại Hà Nội.
3 “cột mốc” giáo dục
Nhìn lại giai đoạn 2011-2020 hiện nay, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho rằng, chúng ta có thể tự hào về các thành tựu đã đạt được.
Theo đó, về công bằng và chất lượng trong giáo dục, Việt Nam đều thành công so với các quốc gia khác với cùng mức thu nhập.
Bên cạnh những kết quả ấn tượng về phổ cập giáo dục, nền giáo dục của chúng ta cũng được thế giới biết đến với khả năng duy trì mức sàn năng lực học sinh trên diện rộng. Điều này có được một phần do truyền thống hiếu học và trọng tri thức của dân tộc ta, thể hiện qua sự quyết tâm và đầu tư cho sự nghiệp giáo dục của giáo viên, gia đình và các cấp chính quyền.
Trong giai đoạn này, theo Thứ trưởng, có 3 cột mốc chúng ta đã đạt được, bao gồm:
Thứ nhất, công tác kiểm tra đánh giá trong giáo dục đã có nhiều đổi mới căn bản, trong đó bao gồm huỷ bỏ hình thức kiểm tra đánh giá liên tục ở cấp tiểu học và sáp nhập kì thi tốt nghiệp THPT và thi đại học thành kì thi THPT quốc gia kể từ năm 2016. Những thay đổi trong các tiêu chí, hình thức và cách thức tổ chức kiểm tra đánh giá nhằm giảm tải áp lực không cần thiết cho học sinh và giáo viên, cũng như thúc đẩy động lực và sự chủ động của học sinh trong học tập.
Thứ hai, là sự sửa đổi và hoàn thiện cấu trúc hệ thống giáo dục thông qua việc ban hành Khung hệ thống Giáo dục Quốc gia. Theo đó, cấu trúc này được xây dựng dựa trên một khung trình độ quốc gia cho phép chuyển đổi và đối chiếu giữa các chương trình giáo dục trong nước và quốc tế.
Và cuối cùng, quan trọng nhất, là việc thông qua chương trình định hướng phát triển năng lực mới vào năm 2018, sẽ được triển khai chính thức từ năm 2020. Chương trình giáo dục quốc gia mới nhằm thay thế các phương pháp dạy và học cũ dựa trên truyền thụ kiến thức và ghi nhớ thông tin bằng giáo dục dựa trên công nghệ nhằm trang bị cho học sinh những kĩ năng thực tiễn cần thiết cho thế kỉ 21.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cũng cho rằng, vẫn còn một số mặt cần khắc phục trong giai đoạn tới, đó là:
Mặc dù việc phổ cập giáo dục ở cấp tiểu học và THCS đã đạt được nhưng tỉ lệ bỏ học vẫn cao và tỉ lệ tiếp tục theo học vẫn ở mức thấp, đặc biệt đối với học sinh các dân tộc thiểu số.
Vấn đề bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên vẫn chưa được chú trọng, đặc biệt là sáng tạo và đổi mới sáng tạo trong phương pháp dạy học.
Hơn thế nữa, mặc dù đã đạt kết quả cao trong các bài kiểm tra năng lực quốc tế, học sinh Việt Nam các cấp vẫn bị đánh giá là thiếu hụt về kĩ năng và động lực học tập, do sự chênh lệch giữa giáo dục trong nhà trường và yêu cầu thực tiễn.
“Rõ ràng, sứ mệnh hàng đầu của ngành Giáo dục, là chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh của nền kinh tế, vẫn chưa đạt được. Chúng ta cần phải làm tốt hơn và đây là lúc thay đổi” – Thứ trưởng nhấn mạnh.
 |
| Các đại biểu tham dự hội thảo |
Câu hỏi đầu tiên luôn là: “Điều gì là tốt nhất cho học sinh?”
Trong bất kì quyết định nào liên quan đến giáo dục, câu hỏi đầu tiên của chúng ta luôn là: “Điều gì là tốt nhất cho học sinh?”.
Nhấn mạnh điều này, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho rằng: Trách nhiệm của Bộ GD&ĐT hoàn toàn nằm ở việc cải thiện chất lượng giáo dục cho từng học sinh, và việc thực thi nhiệm vụ này luôn xoay quanh quyền lợi của học sinh.
Để có thể thực sự mang lại lợi ích cho học sinh và giúp các em sẵn sàng cho những cơ hội và thách thức trong thế kỉ 21, Bộ GD&ĐT cần xây dựng kế hoạch hiệu quả cho việc triển khai các trọng tâm giáo dục của Chính phủ để giúp học sinh thành công và cải thiện năng lực cạnh tranh của đất nước.
Tầm nhìn của chúng ta cho nền Giáo dục, theo Thứ trưởng, là: Chúng ta muốn xây dựng một nền giáo dục chất lượng cao, mang đến cho mỗi công dân Việt Nam cơ hội học tập suốt đời để có thể khám phá và phát huy tối đa năng lực bản thân, nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Chúng ta hy vọng vào một nền giáo dục có thể khơi gợi toàn bộ tiềm năng cá nhân. Và điều đó có nghĩa hệ thống giáo dục của chúng ta phải được thiết kế đa dạng và tạo điều kiện tới từng cá nhân người học.
Chúng ta cần một nền giáo dục có thể đáp ứng được yêu cầu của thế giới hiện đại. Chúng ta mong muốn những công dân Việt Nam sáng tạo, có khả năng thích nghi và thích ứng cao.
“Những yêu cầu đó chỉ có thể đạt được qua những trải nghiệm giáo dục nhằm tập trung phát huy tối đa năng lực của mỗi cá nhân.
Chúng ta cần phải đảm bảo rằng tỉ lệ hoàn thành THPT cao hơn thực sự tương ứng với khả năng theo đuổi các bậc học cao hơn hoặc tìm kiếm công việc tốt hơn” – Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nêu quan điểm.
Chuyên gia quốc tế góp ý xây dựng chiến lược giáo dục
Hội thảo do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Bộ GD&ĐT phối hợp với Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam (NATCOM) tổ chức với sự hỗ trợ của Bộ GD&ĐT, Chương trình Khoa học công nghệ cấp quốc gia về khoa học giáo dục và tổ chức Hiệp hội giáo dục cho mọi người Việt Nam (VAEFA) có sự tham gia của hơn 150 đại biểu là lãnh đạo, các nhà hoạch định chính sách, các nhà lập kế hoạch, các chuyên gia, các nhà giáo dục, đại diện các bên liên quan… đến từ Bộ GD&ĐT, các viện nghiên cứu, các Sở GD&ĐT, các cơ sở GD&ĐT, các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ (NGO).
Đây là lần thứ ba Bộ GD&ĐT Việt Nam tổ chức hội thảo phục vụ Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội quốc gia trong giai đoạn 10 năm. Lần tổ chức này dành cho giai đoạn 2021-2030 với tầm nhìn tới năm 2045.
Tại hội thảo, xu hướng phát triển giáo dục trên thế giới, chiến lược phát triển giáo dục một số nước trên thế giới sẽ được trình bày. Tại đây, các đại biểu đồng thời trao đổi, chia sẻ những phương pháp tiếp cận xây dựng chiến lược phát triển giáo dục, kinh nghiệm và các bài học thực tiễn trong xây dựng, thực hiện chiến lược phát triển giáo dục.
Trong khuôn khổ Hội thảo có các phiên họp toàn thể có tính tương tác cao nhằm chia sẻ thông tin, kinh nghiệm thực tiễn, tăng cường mối quan hệ và mở rộng các cơ hội kết nối giữa các tổ chức, các đơn vị, các đối tác về chiến lược và lập kế hoạch phát triển giáo dục.
