Qua 99 ngày không có ca lây nhiễm trong cộng đồng, Việt Nam lại bùng phát dịch Covid-19 trở lại, với ổ dịch được xác định là thành phố Đà Nẵng và tỉnh liền kề Quảng Nam. Ngoài ra, cả nước có thêm 10 tỉnh, thành cũng xuất hiện những ca lây nhiễm mới, là những người đi từ vùng dịch Đà Nẵng, Quảng Nam trở về. Thực tế diễn biến dịch đợt này hết sức nguy hiểm, khó lường, đặc biệt đã có 5 ca tử vong và có những ngày xét nghiệm tìm ra 50, 60 người lây nhiễm mới.
Chỉ còn một tuần lễ, kỳ thi tốt nghiệp THPT trong cả nước được diễn ra. Tuy nhiên, với diễn biến dịch như hiện nay, thật khó cho chúng ta lựa chọn được giải pháp tối ưu cho việc vừa tổ chức tốt kỳ thi, đúng quy chế mà vừa đảm bảo an toàn tính mạng và sức khỏe cho học sinh, các thày cô giáo và những người tham gia tổ chức thi.
Có ý kiến cho rằng, bỏ kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT cho tất cả những học sinh đã đủ điều kiện dự thi là phương án đơn giản và dễ làm nhất. Đâu có phải vậy.
Trước hết, Luật Giáo dục đã quy định: học sinh muốn được cấp bằng tốt nghiệp THPT phải qua một kỳ thi. Nếu thay đổi điều Luật này chúng ta phải qua một quy trình thủ tục để Quốc hội có thể ban hành nghị quyết. Chắc chắn không thể một sớm một chiều mà có ngay nghị quyết của Quốc hội. Như vậy, xét tốt nghiệp không qua thi là vi phạm Luật Giáo dục.
Năm nay có gần một triệu học sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT, trong đó có khoảng 70% học sinh đăng ký dự thi vào các trường đại học. Nếu không tổ chức thi, có nghĩa không có điểm thi. Điều này sẽ không ảnh hưởng nhiều cho khoảng 30% học sinh dự thi tốt nghiệp THPT với mục đích chỉ cần có bằng tốt nghiệp. Trong khi đó 70% học sinh dự thi vào các trường đại học lại cần có điểm thi tốt nghiệp để tham gia xét tuyển vào trường. Như vậy sẽ rất khó khăn, nếu không nói là một số trường không thể xét tuyển được học sinh vào đại học năm 2020;
Ngoài ra, tuy dịch bệnh đang có diễn biến phức tạp, nhưng số đông với khoảng trên 4/5 các tỉnh, thành phố chưa phải thực hiện biện pháp giãn cách xã hội, trong đó có Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Tại các tỉnh ít nguy cơ bùng phát dịch bệnh, học sinh đang tích cực ôn tập nước rút, việc chuẩn bị kỳ thi, như in sao đề, chuẩn bị phòng thi, điều động người làm nhiệm vụ thi... các địa phương cơ bản đã chuẩn bị xong và sẵn sàng bước vào tổ chức thi. Như vậy sẽ là không công bằng, ảnh hưởng tâm lý cho hầu hết học sinh nếu chúng ta chọn chọn hình thức công nhận tốt nghiệp THPT mà không qua kỳ thi.
Tuy nhiên, tiếp tục tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT cũng sẽ rất phức tạp và không dễ làm. Tại những hội đồng thi ở Đà Nẵng, Quảng Nam và một số huyện, thị xã khác, không thể đủ cán bộ giáo viên tổ chức thi theo yêu cầu phải giãn cách xã hội. Tâm lý nhiều giáo viên và người làm thi sẽ rất ngại tới làm nhiệm vụ thi tại hội đồng thi thuộc những vùng có dịch… Hội đồng thi ở những vùng có dịch thực sự rất vất vả khi tổ chức thi.
Trong bối cảnh này, Bộ GD&ĐT đề xuất sẽ chia thành hai đợt thi. Đợt 1 theo lịch kế hoạch đã công bố, áp dụng cho các địa phương không trong diện cách ly xã hội. Chúng tôi tin rằng, bằng sự chuẩn bị tốt kỳ thi của các địa phương, tại các Hội động thi này, kỳ thi sẽ diễn ra bình thường, an toàn cả về chuyên môn lẫn sức khỏe cho mọi người tham gia thi và tổ chức làm thi. Đợt 2 sẽ áp dụng với các thí sinh ở những địa phương có cách ly xã hội, hay thuộc diện F1, F2. Phương án này là linh hoạt, khả thi; vừa bảo đảm công bằng, quyền lợi cho thí sinh, vừa bảo đảm an toàn về sức khỏe cho học sinh, cán bộ, giáo viên tham gia kỳ thi.
Như vậy, với trí tuệ và sức mạnh tập thể, chúng ta vẫn tìm ra được phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2020 an toàn và khả thi nhất.
