Hội đồng có nhiệm vụ: Tham mưu cho Bộ trưởng xây dựng và cụ thể hóa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng;
Tham mưu cho Bộ trưởng phát động các phong trào thi đua trong phạm vi ngành Giáo dục theo thấm quyền; theo dõi, đôn đốc hoạt động của các khối, cụm thi đua trong ngành và trong Bộ; định kỳ đánh giá, sơ kết, tổng kết việc thực hiện phong trào thi đua và công tác khen thưởng; kiến nghị, đề xuất các chủ trương, biện pháp đấy mạnh phong trào thi đua trong từng năm và từng giai đoạn;
Tham mưu cho Bộ trưởng kiểm tra, giám sát các phong trào thi đua và thực hiện các chủ trương, chính sách pháp luật về thi đua, khen thưởng;
Tham mưu cho Bộ trưởng quyết định tặng danh hiệu thi đua và hình thức khen thưởng theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền khen thưởng cho tập thế, cá nhân theo quy định.
Hội đồng làm việc theo chế độ tập thể và thực hiện nguyên tắc công khai, dân chủ, quyết định theo biểu quyết đa số của các thành viên Hội đồng.
Hội đồng quyết định việc biểu quyết bằng hình thức giơ tay hoặc bỏ phiếu kín. Trường hợp có ý kiến trái ngược nhau mà tỷ lệ biểu quyết ngang nhau thì Hội đồng quyết nghị theo ý kiến của người chủ trì phiên họp.