Vấn nạn sách giáo khoa giả - Học sinh phải chịu thiệt hại

Thị trường sách giáo khoa giả ngang nhiên tồn tại gây ra những thiệt hại lớn cho chính học sinh, giáo viên, cho các tác giả viết sách cũng như các đơn vị xuất bản.

Hành vi in ấn và buôn bán sách giáo khoa giả đang có xu hướng phát triển ngày càng tinh vi với quy mô lớn. Sách giáo khoa giả được bày bán công khai, trà trộn với sách thật trong các hiệu sách và trên các sàn thương mại điện tử.

Sách giáo khoa giả gây ra những ảnh hưởng không chỉ trong ngắn hạn mà còn cả lâu dài khi những hành vi này thể hiện sự coi thường pháp luật, khiến cho các đơn vị xuất bản, các tác giả và các công ty sách - nơi xuất bản và kinh doanh những cuốn sách giáo khoa thật bị xâm hại về quyền và lợi ích, thiệt hại về kinh tế và uy tín khiến cho những người làm sách, viết sách mất đi động lực trên hành trình mở mang tri thức nhân loại, đe dọa sự phát triển ổn định, lành mạnh của ngành xuất bản. Và trên hết người phải gánh chịu những ảnh hưởng không nhỏ từ sách giáo khoa giả chính là người tiêu dùng - các em học sinh và giáo viên.

Sách giáo khoa giả - ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các em học sinh

Khi mua phải sách giáo khoa giả, các em học sinh sẽ không được sử dụng những cuốn sách giáo khoa chất lượng và được bảo hộ nguồn gốc từ các nhà xuất bản. Các hình ảnh, nội dung trong sách bị nhòe, mờ, không rõ nét dẫn đến việc thị lực bị suy giảm nếu sử dụng sách kém chất lượng trong thời gian dài. Ngoài ra, chất lượng giấy và mực in của sách giả không đảm bảo, gây ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh.

Những cuốn sách giáo khoa giả hầu hết đều là file tự sao chụp/scan rồi in lại với nội dung và cách thức trình bày giống sách thật. Một số nội dung trong sách giả còn được đánh máy, nhập liệu và dựng lại hình ảnh nhưng chưa được qua các khâu kiểm duyệt như sách thật nên khó tránh khỏi có sai lệch kiến thức ảnh hưởng tới quá trình học tập của học sinh.

Đặc biệt, với những đầu sách giáo khoa có tích hợp kho học liệu trực tuyến đi kèm thì khi sử dụng sách giả chắc chắn sẽ không có các tiện ích này. Như vậy, trong trường hợp các em học sinh mua phải sách giả thì sẽ không thể kích hoạt sử dụng hệ thống học liệu, ứng dụng bổ trợ cần thiết cho học tập.

Ví dụ: Khi cào mã thẻ trên mỗi quyển SGK Tiếng Anh Global Success và kích hoạt thành công Hệ sinh thái Học liệu số hoclieu.vn đi kèm, học sinh sẽ có những trải nghiệm thú vị khi học tiếng Anh với:

- Sách Mềm 2.0 - Phần mềm tương tác bám sát từng hoạt động trong các bài học của Tiếng Anh Global Success với hệ thống gợi ý đáp án, âm thanh, hình ảnh động, video, trò chơi trực quan, sinh động;

- Toàn bộ file Audio theo từng đơn vị bài học của Sách học sinh và Sách bài tập Tiếng Anh Global Success;

- Hệ thống video hướng dẫn phát âm theo bảng phiên âm quốc tế IPA (International Phonetic Alphabet).

- Hệ thống video hoạt hình (dành cho cấp Tiểu học).

Hệ sinh thái Học liệu số miễn phí đi kèm với bộ SGK Tiếng Anh Global Successvới phần mềm tương tác hấp dẫn, hệ thống âm thanh, video, trò chơi,...

Vậy làm sao để phân biệt sách giáo khoa thật - giả?

Dựa vào chất lượng in ấn

Chi phí làm sách giáo khoa giả chắc chắn sẽ thấp hơn rất nhiều so với giá thực tế của cuốn sách. Ngoài việc không phải thực hiện quy trình xuất bản theo quy định, không trả chi phí bản quyền theo Luật Sở hữu trí tuệ cho tác giả thì chất lượng in ấn sách cũng là một yếu tố giúp chi phí làm sách giả thấp hơn sách thật.

Sách giáo khoa giả thường chỉ được scan/photo, đánh máy lại nội dung trong sách thật và được in ấn với chất lượng kém hơn sách thật dẫn đến các phần tử in thường bị nhòe mực, bị vỡ, đứt nét; phần hình ảnh sao chụp bị tối và mờ hơn, màu sắc không đồng đều.

Nếu chú ý vào độ đậm và tính sắc sảo của chữ in, hình ảnh được in trên trang giấy, chúng ta có thể nhận biết được cuốn nào là sách giả, cuốn nào là sách thật.

Dựa vào chất lượng giấy in và kỹ thuật đóng sách

Bên cạnh chất lượng in ấn, những cuốn sách giáo khoa giả cũng có thể được nhận biết thông qua chất lượng của giấy in và mức độ chỉn chu khi đóng sách. Sách giả thường bị cắt xén, khổ sách nhỏ hơn sách thật, đóng gáy cẩu thả, gáy sách mỏng dễ bị bong rời các trang, thiếu trang.

Phân biệt bằng các loại tem, mã thẻ cào trên bìa sách

Hiện nay, các sản phẩm sách giáo khoa thường sử dụng các loại tem, thẻ cào (mã định danh, mã thẻ cào kích hoạt học liệu trực tuyến…) nhằm chống lại nạn buôn bán sách giả tràn lan trên thị trường. Người tiêu dùng có thể quan sát và dễ dàng kiểm tra các loại tem, thẻ cào được dán trên bìa sách bằng cách cào mã và truy cập địa chỉ nhập mã đính kèm để phân biệt sách thật - sách giả.

Ví dụ, bộ sách giáo khoa Tiếng Anh Global Success của NXBGDVN phát hành được trang bị hai bộ mã: Một là, mã thẻ cào định danh nguồn gốc; Hai là, mã thẻ cào kích hoạt sử dụng Hệ sinh thái Học liệu số SGK Tiếng Anh miễn phí tại trang hoclieu.vn.

Hướng dẫn kích hoạt học liệu số SGK Tiếng Anh Global Success tại hoclieu.vn - Hệ thống học liệu, ứng dụng bổ trợ cần thiết cho học tập, giảng dạy

Hãy trở thành nhà tiêu dùng thông thái

Để ngăn chặn sách giáo khoa giả không chỉ cần sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng mà còn cần sự “tỉnh táo”, thông thái và sự ủng hộ của chính những người tiêu dùng. Để bảo vệ quyền lợi của chính mình, các vị phụ huynh và các em học sinh khi lựa chọn mua sách giáo khoa nên đăng kí mua sách qua nhà trường hoặc lựa chọn mua sách tại các hệ thống phân phối chính thức trực thuộc các Nhà xuất bản, các Công ty Sách và Thiết bị trường học tại địa phương. Không mua sách từ các nguồn trôi nổi trên thị trường, nhất là ở vùng nông thôn hay địa bàn mà các đối tượng buôn bán sách giả hay hướng tới.

Khi phát hiện mua phải sách giả, vui lòng liên hệ ngay với đội quản lý thị trường hoặc công an khu vực để ngăn chặn các hành vi vi phạm.