Mô hình bồi dưỡng thường xuyên, liên tục, tại chỗ; kết hợp trực tiếp với trực tuyến; biến quá trình bồi dưỡng thành tự bồi dưỡng có hỗ trợ cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán và giảng viên sư phạm chủ chốt được Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai 3 năm qua thông qua Chương trình ETEP, nhằm chuẩn bị cho việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với nhiều điểm mới.
Hình thành cộng đồng học tập
Trong bồi dưỡng giáo viên/cán bộ quản lý giáo dục phổ thông cốt cán, giảng viên sư phạm chủ chốt có nhiệm vụ giải đáp thắc mắc, rà soát việc hoàn thành khối lượng tự học của học viên, rà soát kết quả hoàn thành bài kiểm tra trắc nghiệm trên LMS, phát hiện các vấn đề vướng mắc học viên hay gặp phải trước bồi dưỡng trực tiếp.
Khi bồi dưỡng trực tiếp, nhiệm vụ của giảng viên sư phạm chủ chốt là giảng dạy, hướng dẫn học viên học tập mô đun bồi dưỡng; đôn đốc học viên hoàn thành bài kiểm tra trắc nghiệm, trả lời Phiếu khảo sát về mô đun bồi dưỡng; Hướng dẫn học viên xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp.
Sau bồi dưỡng trực tiếp, giảng viên sư phạm chủ chốt hỗ trợ chuyên môn, giải đáp thắc mắc, đôn đốc học viên hoàn thành và nộp bài kiểm tra cuối mô đun trong 7 ngày sau khi bồi dưỡng trực tiếp; chấm bài hoàn thành mô đun; kiểm tra rà soát danh sách học viên hoàn thành mô đun; đôn đốc, hỗ trợ học viên còn lại hoàn thành các nhiệm vụ học tập, chấm các bài kiểm tra cuối; đôn đốc học viên trả lời phiếu khảo sát về mô đun bồi dưỡng và về chương trình bồi dưỡng thường xuyên năm; phê duyệt kế hoạch và báo cáo kết quả hỗ trợ đồng nghiệp của học viên.
Do việc bồi dưỡng được thực hiện theo cấp học, môn học, nên các giảng viên sư phạm chủ chốt đa phần được bố trí khá ổn định với các lớp ngay từ mô đun 1 đến mô đun 9. Các cộng đồng học tập từ đây đã được thiết lập.
Các giảng viên sư phạm chủ chốt đều am hiểu chuyên môn, Chương trình giáo dục phổ thông 2018, có nhiều kinh nghiệm trong bồi dưỡng thường xuyên. Chính vì thế, các giáo viên/cán bộ quản lý giáo dục phổ thông cốt cán đã nhận được nhiều sự chia sẻ, hỗ trợ tích cực từ giảng viên sư phạm chủ chốt.
Tuy nhiên, sự tác động phát triển nghề nghiệp không phải chỉ là một chiều mà là hai chiều. Các giảng viên sư phạm cũng nhận được nhiều kiến thức bổ ích, kinh nghiệm về giáo dục phổ thông từ đội ngũ giáo viên/cán bộ quản lý giáo dục phổ thông cốt cán.
Giáo viên cốt cán hỗ trợ lẫn nhau
Trong 3 năm qua, gần 30.000 giáo viên/cán bộ quản lý giáo dục phổ thông cốt cán thuộc 63 sở Giáo dục và Đào tạo do 7 trường đại học sư phạm chủ chốt và Học viện Quản lý giáo dục triển khai bồi dưỡng.
Ở từng trường đại học sư phạm, khi triển khai bồi dưỡng, các giáo viên cốt cán được phân bố theoc môn học, cấp học và theo cụm 2-3 sở Giáo dục và Đào tạo cùng nhau tham gia bồi dưỡng 6 mô đun với sự hỗ trợ của đội ngũ giảng viên sư phạm chủ chốt.
Trong quá trình bồi dưỡng, tự bồi dưỡng họ đã hình thành nên có nhóm Zalo trao đổi, chia sẻ những nội dung chưa hiểu, chưa rõ liên quan đến các mô đun bồi dưỡng cũng như khó khăn gặp phải trong quá trình giảng dạy, hỗ trợ đội ngũ đại trà...
Sự trao đổi này được duy trì ngay cả khi không diễn ra hoạt động bồi dưỡng trực tiếp.
Đội ngũ cốt cán không chỉ được học hỏi, chia sẻ từ các giảng viên sư phạm chủ chốt mà còn nhận được những chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau. Điều này đã có tác động thường xuyên, liên tục đến sự phát triển nghề nghiệp của đội ngũ cốt cán.
Phát triển năng lực nghề nghiệp thường xuyên liên tục, tại chỗ
Vai trò, nhiệm vụ của giáo viên cốt cán theo mô hình bồi dưỡng mới là hỗ trợ đồng nghiệp tự học, bồi dưỡng phát triển năng lực nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Đội ngũ giáo viên cốt cán được xem là cánh tay nối dài giữa trường đại học sư phạm, giảng viên sư phạm với trường phổ thông và giáo viên phổ thông. Cụ thể, giáo viên cốt cán có nhiệm vụ hỗ trợ giáo viên phổ thông truy cập vào tài khoản học tập trên hệ thống LMS; hỗ trợ giáo viên phổ thông tự học trên hệ thống LMS hoàn thành khối lượng học tập qua mạng và bài kiểm tra trắc nghiệm; chấm/đánh giá các bài tập hoàn thành mô đun.
Thầy cô cốt cán cũng là người giải đáp các thắc mắc của giáo viên được phân công hỗ trợ; hướng dẫn giáo viên phổ thông trả lời phiếu khảo sát trực tuyến. Đồng thời, tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn, bồi dưỡng trực tiếp khác, trao đổi kế hoạch bài dạy, dự giờ, thảo luận chuyên đề, xây dựng kế hoạch nhà trường, kế hoạch giáo dục năm với đồng nghiệp… từ đó xây dựng và phát triển cộng đồng học tập.
Những hỗ trợ này là thường xuyên, liên tục ngay cả khi đồng nghiệp hoàn thành các mô đun bồi dưỡng hoặc chưa được học tập trên hệ thống LMS; từ đó xây dựng và phát triển cộng đồng học tập theo môn học và tại trường của mình. Mục đích của cộng đồng học tập là hỗ trợ lẫn nhau phát triển năng lực nghề nghiệp thường xuyên liên tục, tại chỗ về các nội dung chuyên môn được thể hiện trong các mô đun bồi dưỡng.
Cộng đồng học tập giữa các giảng viên sư phạm
Tham gia vào các khoá bồi dưỡng các mô đun, giảng viên sư phạm cùng nhau làm việc từ biên soạn tài liệu đến cùng bồi dưỡng đội ngũ cốt cán do nhà trường phân công.
Các mối liên hệ giữa giảng viên các khoa cơ bản với khoa: Tâm lý - Giáo dục, Công tác xã hội, Quản lý giáo dục, giảng viên bộ môn phương pháp giảng dạy ngày càng gắn kết, hỗ trợ nhau cũng như hiểu rõ sự cần thiết phải phối hợp nhau trong đào tạo sinh viên sư phạm. Thông qua đó, xây dựng được cộng đồng học tập ngày càng rộng lớn và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, cùng hỗ trợ nhau trong công tác phát triển chuyên môn của từng giảng viên.
Bên cạnh đó, các cộng đồng học tập giữa các giảng viên sư phạm cùng chuyên môn của các trường đại học sư phạm chủ chốt cũng được thiết lập. Họ trải qua 6 mô đun cùng nhau tham dự các hội thảo – tập huấn chuyển giao tài liệu được phân theo môn học.
Trong buổi tập huấn đó họ trao đổi, thảo luận, góp ý hoàn thiện các mô đun bồi dưỡng và từ đây đã thiết lập các mối quan hệ rộng hơn, vượt qua cả các mô đun bồi dưỡng mà cùng chia sẻ cả về nội dung chương trình đào tạo sinh viên sư phạm, những khó khăn, biện pháp để nâng cao chất lượng đào tạo thuộc các chuyên ngành…
Để có được cộng đồng học tập hiệu quả cần triển khai bồi dưỡng các mô đun trên hệ thống LMS theo hình thức tự học có hỗ trợ của đội ngũ cốt cán và giảng viên sư phạm. Việc tự học có hỗ trợ, tương tác này tạo ra sự gắn kết, trao đổi, hình thành và phát triển các cộng đồng học tập giữa giảng viên sư phạm chủ chốt với giáo viên phổ thông/cán bộ quản lý giáo dục phổ thông cốt cán; giữa đội ngũ cốt cán với nhau; đội ngũ cốt cán với đại trà và giữa các giáo viên đại trà với nhau. Cùng với đó, từng thành viên phải có nhu cầu tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực nghề nghiệp cho bản thân; qua đó lan tỏa trong cộng đồng học tập.
