Nhiều hình thức, mức độ triển khai
Theo TS Nguyễn Vinh Hiển – nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT - thực hiện sự chỉ đạo của Bộ GD&ĐT về xây dựng và thực hiện chương trình giáo dục nhà trường, trong những năm gần đây các nhà trường phổ thông Việt Nam đã triển khai dạy học STEM dưới nhiều hình thức và mức độ.
Bằng các hoạt động đó, nhà trường đã mở rộng xã hội hoá giáo dục, thu hút được nhiều tổ chức, cá nhân, các trường đại học, các cơ sở nghiên cứu tham gia tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh, khắc phục bớt những khó khăn về trí lực, vật lực của nhà trường phổ thông.
Các hình thức trong GD STEM:
Tăng cường tính tích hợp, trải nghiệm và vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tế khi dạy học các bài theo sách giáo khoa (tạm gọi là bài học thông thường); xây dựng các bài học theo chủ đề tích hợp kiến thức nhiều môn học vào giải quyết tình huống thực tiễn; áp dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án; cuộc thi khoa học kĩ thuật dành cho học sinh trung học (đã áp dụng 2 bộ tiêu chí đánh giá khác nhau cho 2 loại dự án kĩ thuật và dự án khoa học); sinh hoạt ngoại khóa câu lạc bộ STEAM; các hoạt động trải nghiệm sáng tạo; các sự kiện STEAM, ngày hội STEAM, hội thi robotic...
Tuy nhiên, TS Nguyễn Vinh Hiển cũng cho rằng, nhìn chung các hoạt động đó mới ở phạm vi hẹp, chưa trở thành hoạt động thường xuyên, phổ biến của giáo viên và nhà trường phổ thông; chưa đem đến những nhận thức đầy đủ về giáo dục STEM trong và ngoài ngành Giáo dục; làm xuất hiện dấu hiệu của việc lạm dụng STEM để mua bán các thiết bị hiện đại mà chưa gắn liền với hiệu quả sử dụng.
Giáo dục/dạy học STEM không phải là vấn đề hoàn toàn mới nhưng là một bước phát triển mới của lí luận và thực tiễn dạy học trên thế giới, hướng tới đào tạo ra con người có những kĩ năng của thế kỉ XXI, năng động, phát hiện và giải quyết sáng tạo, hiệu quả các vấn đề thực tế, thích ứng với cuộc sống thường xuyên thay đổi của thời đại mới.
Nhấn mạnh điều này, theo TS Nguyễn Vinh Hiển, mục tiêu của giáo dục STEM tương đồng với mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông mới, các giáo viên và nhà trường Việt Nam cần chủ động nghiên cứu và áp dụng sáng tạo trong những hoàn cảnh dạy học cụ thể, khác nhau. Các cấp quản lí cần tập trung chỉ đạo và có những qui định mới để tạo điều kiện cho các giáo viên và nhà trường thực hiện.
 |
| Giáo viên là người định hướng HS sáng tạo |
Dạy học theo định hướng STEM
Ông Đoàn Quang Vụ - Trưởng phòng GD&ĐT Nam Trực (Nam Định) – cho biết: Trước năm học 2016 - 2017, các trường phổ thông của Nam Trực chưa có các hoạt động về giáo dục STEM. Nhận thấy rõ dạy học theo định hướng STEM vừa phù hợp với định hướng dạy học tích hợp của Chương trình giáo dục phổ thông mới, vừa là yêu cầu của thời đại, Phòng GD&ĐT xác định đây là một nhiệm vụ trọng yếu từ năm học 2017 - 2018 với chủ trương Quán triệt tinh thần dạy học theo định hướng STEM, đưa giáo dục STEM vào chương trình giảng dạy, chỉ đạo nhiều hoạt động giáo dục tích hợp, liên môn, các hoạt động nghiên cứu khoa học, câu lạc bộ khoa học chú trọng các hoạt động gắn liền với đặc thù địa phương.
Mục tiêu triển khai chương trình giáo dục STEM tại Nam Trực, trước mắt là tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh tiếp cận sớm với phương pháp dạy học của Chương trình giáo dục phổ thông mới; về lâu dài là tạo ra một môi trường xã hội học tập theo kỹ năng thế kỷ 21, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế số, cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Năm học 2018 - 2019, hoạt động giáo dục STEM tại Nam Trực tiếp tục được đẩy mạnh với việc thành lập và đi vào hoạt động của hàng loạt câu lạc bộ STEM tại các trường tiểu học và THCS trong toàn huyện. Nhiều nhà trường linh hoạt, sáng tạo xây dựng được phòng lab cơ bản để dạy học STEM (có máy tính, hệ thống âm thanh, robot, bảng tương tác thông minh, máy chiếu…). Một số trường có bước đi đột phá, thành công trong việc đưa giáo dục STEM vào dạy học như: THCS Nguyễn Hiền, THCS Nam Đồng, THCS Nam Tiến.
Nam Trực đã hình thành đội ngũ chuyên gia STEM tại chỗ, có khả năng truyền tải, tập huấn giáo dục STEM cho các đồng nghiệp trong huyện, trong tỉnh. Thay đổi nhận thức, tạo sự lan tỏa trong xã hội về STEM, bước đầu huy động được nguồn lực xã hội thúc đẩy giáo dục STEM, tạo ra hệ sinh thái STEM tại huyện Nam Trực.
Ông Đoàn Quang Vụ cho biết, trong những năm tới, Phòng GD&ĐT huyện Nam Trực chỉ đạo quyết liệt để tiếp tục triển khai thành công mô hình này, huy động các nguồn lực xã hội, làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để triển khai thành công giáo dục STEM trên địa bàn.
