Đã thực nghiệm ở 48 trường phổ thông
Thông tin từ giáo sư, Tổng chủ biên Nguyễn Minh Thuyết, việc tổ chức thực nghiệm dạy học chương trình giáo dục phổ thông mới đã được thực hiện ở 6 tỉnh thành phố, thuộc 6 vùng kinh tế - xã hội trên phạm vi cả nước (Lào Cai, Hà Nội, Bình Định, Lâm Đồng, Bà Rịa – Vũng Tàu, Cần Thơ).
Mỗi tỉnh/thành phố tham gia thực nghiệm chọn 3 trường tiểu học, 3 trường THCS và 2 trường THPT, đại diện cho các vùng thuận lợi, khó khăn trên địa bàn với tổng số 350 tiết dạy. Nếu mỗi bài thực nghiệm được dạy 2 lượt, nhân với 48 trường thì số giờ dạy thực nghiệm tương đối lớn.
Tinh thần là chỉ thực nghiệm những điểm mới về nội dung và phương pháp dạy học của chương trình các môn học so với chương trình hiện hành.
Một trong những mục đích của đợt thực nghiệm là nhằm đánh giá tác động, kiểm nghiệm tính khả thi của dự thảo 19 chương trình môn học; đồng thời, lấy kiến, tạo đồng thuận của giáo viên, học sinh, phụ huynh và xã hội đối với chương trình giáo dục phổ thông mới, đặc biệt là những môn học mới chưa có trong chương trình phổ thông hiện hành.
Khó khăn nhất là năng lực đổi mới phương pháp
Chương trình đã thực nghiệm trên các lớp học sĩ số đông và thấy rằng với những lớp này hiệu quả khó đạt như mong muốn. Do đó, việc địa phương quan tâm đến cơ sở vật chất, trường lớp học để sĩ số trên lớp học theo đúng quy định của Bộ GD&ĐT là vô cùng quan trọng.
PGS.TS Mai Sỹ Tuấn – Chủ biên chương trình môn Sinh học – chia sẻ kết quả thực nghiệm khả quan với môn Khoa học tự nhiên sau 38 tiết thực nghiệm tại 18 trường học. Bài thực nghiệm “Bản chất hóa học và gen” được cho là khó và giáo viên là do nhà trường chọn. Tuy nhiên, qua thực nghiệm, điều khó khăn nhất cũng được PGS Tuấn rút ra chính là năng lực đổi mới phương pháp của giáo viên.
“Khi chúng tôi hỏi giáo viên về khó khăn của họ, những vấn đề được đưa ra là thiếu thiết bị, máy chiếu, phòng học bộ môn… Nhưng qua thực tế, tôi thấy khó khăn nhất chính là năng lực đổi mới phương pháp của giáo viên.
Do đó, tôi cho rằng, cốt lõi vẫn là tập huấn và đào tạo cho giáo viên, trong đó những môn mới phải được ưu tiên nhiều nhất vì giáo viên còn bỡ ngỡ” - PGS.TS Mai Sỹ Tuấn cho hay.
Đồng quan điểm, PGS.TS Đỗ Ngọc Thống – Chủ biên chương trình môn Ngữ văn – nhận diện thách thức lớn nhất với môn học này không phải nội dung dạy học mà là phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá.
“Vẫn là tác phẩm Chí Phèo hay Vợ nhặt, nhưng cách dạy theo hướng truyền đạt nội dung khác cách dạy theo hướng phát triển năng lực thế nào, đó là điều chúng tôi phải tập huấn giáo viên nhiều nhất” - PGS.TS Đỗ Ngọc Thống cho hay.
GS.TS Phạm Hồng Tung – Chủ biên chương trình môn Lịch sử - thông tin những tiết dạy thực nghiệm môn Lịch sử, kể cả ở trường còn nhiều khó khăn, giáo viên và học sinh tương tác rất tốt. Có nội dung chuyên gia góp ý là nặng nhưng khi đưa vào dạy học sinh lại cảm thấy thích thú.
GS Tung cùng chung nhận định yếu tố then chốt vẫn là giáo viên, ở đâu giáo viên hiểu đúng chương trình, “đọc” đúng chủ ý người soạn chương trình thì họ vận dụng rất thành công. Bởi vậy, hoạt động tập huấn giáo viên là rất quan trọng; cùng với đó là những điều kiện vật chất như phòng học bộ môn, kết nối internet…
Môn Giáo dục công dân đã thực hiện được tổng số 48 tiết thực nghiệm trên 48 trường khác nhau. TS Nguyễn Thị Thu Hoài – thành viên Ban soạn thảo chương trình môn Giáo dục công dân – cho biết, những giờ thực nghiệm có cả chưa thành công và rất thành công. Nhưng dù kết quả thế nào thì đó cũng là phản hồi tốt để ban soạn thảo điều chỉnh, đưa ra sản phẩm tốt nhất.
“Từ những giờ học như vậy, chúng tôi rút ra rằng, nếu giáo viên nhuần nhuyễn phương pháp, biết tổ chức hoạt động dạy học, chuẩn bị trước chu đáo, giờ học sẽ sinh động và thành công. Do đó, công tác tập huấn, bồi dưỡng giáo viên rất quan trọng. Thầy cô chỉ làm tốt nếu hiểu rõ, hiểu đúng về tinh thần đổi mới trong chương trình” – TS Hoài nêu quan điểm.
Chia sẻ về động lực đổi mới của giáo viên, GS Nguyễn Minh Thuyết cho rằng, trách nhiệm trước hết thuộc về những người biên soạn chương trình, theo đó cần soạn ra được chương trình thực sự phát triển phẩm chất năng lực học sinh; sau đó là trách nhiệm của người viết sách giáo khoa; cuối cùng, cần cải thiện điều kiện làm việc cho giáo viên, trao quyền chủ động mạnh mẽ cho thầy cô sáng tạo.
Thời gian bắt đầu triển khai áp dụng chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, đảm bảo tuần tự trong từng cấp học, chậm nhất từ năm học 2020-2021 đối với lớp đầu cấp của cấp tiểu học, từ năm học 2021-2022 đối với lớp đầu cấp của cấp trung học cơ sở và từ năm học 2022-2023 đối với lớp đầu cấp của cấp trung học phổ thông.
